Lạnh chân tay không phải là bệnh lý, nhưng là triệu chứng cảnh báo cho nhiều vấn đề sức khỏe liên quan đến tuần hoàn máu, thần kinh, nội tiết, hoặc thiếu vi chất dinh dưỡng. Tình trạng này kéo dài không chỉ khiến bạn khó chịu, mất ngủ mà còn ảnh hưởng đến chất lượng sống và nguy cơ mắc các bệnh lý mạn tính về tim mạch, xương khớp, huyết áp, v.v.
Vậy nguyên nhân nào gây ra hiện tượng lạnh chân tay? Làm sao để máu lưu thông tốt hơn? Và đâu là những thói quen bạn có thể thay đổi để cải thiện tình trạng này một cách an toàn, tự nhiên? Cùng khám phá trong bài viết dưới đây.
Vì sao bạn thường bị lạnh chân tay?
Lạnh tay chân thường xảy ra khi máu không được đưa đủ đến các chi, nhất là những vùng xa tim như bàn tay, bàn chân. Nguyên nhân có thể đến từ nhiều yếu tố, bao gồm:
-
- Rối loạn tuần hoàn máu: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi mạch máu co lại hoặc bị tắc nghẽn, máu lưu thông đến tay chân bị chậm lại, khiến các đầu chi lạnh hơn so với phần thân.
- Huyết áp thấp: Người có huyết áp thấp thường có lưu lượng máu tuần hoàn yếu, khiến oxy và dưỡng chất không được đưa đủ đến các mô ngoại vi, dẫn đến cảm giác lạnh buốt ở tay chân.
- Thiếu máu, thiếu sắt: Máu đóng vai trò vận chuyển oxy. Khi thiếu máu, đặc biệt là thiếu sắt, cơ thể không có đủ tế bào hồng cầu để duy trì nhiệt độ bình thường, gây ra tình trạng lạnh người, lạnh chân tay.
- Hội chứng Raynaud: Đây là một rối loạn về mạch máu, khi các động mạch nhỏ ở ngón tay và ngón chân co thắt quá mức phản ứng với lạnh hoặc căng thẳng. Khi mắc hội chứng này, đầu chi chuyển màu trắng, xanh tím, sau đó mới hồng trở lại.
- Bệnh lý tuyến giáp (suy giáp): Tuyến giáp suy giảm hoạt động khiến quá trình chuyển hóa chậm lại, nhiệt lượng trong cơ thể giảm, dẫn đến cảm giác lạnh dù ở môi trường ấm.
- Thiếu hụt dinh dưỡng: Cơ thể thiếu vitamin B12, sắt, magie… sẽ ảnh hưởng đến chức năng thần kinh và tuần hoàn, gây ra tình trạng tê lạnh chân tay.
- Thói quen sinh hoạt không điều độ: Ngồi lâu một chỗ, ít vận động, thức khuya, hút thuốc, ăn uống thiếu chất… cũng góp phần làm suy giảm lưu thông máu và giảm nhiệt độ ở tay chân.
Một số nguyên nhân gây ra tình trạng lạnh chân tay bạn cần chú ý
Ai dễ bị lạnh chân tay?
Tình trạng lạnh chân tay thường gặp ở các nhóm sau:
-
- Người làm việc văn phòng: ngồi nhiều, ít vận động
- Người lớn tuổi: hệ tuần hoàn và thần kinh suy giảm theo tuổi
- Phụ nữ: cơ thể thường nhạy cảm với nhiệt độ, nhất là giai đoạn tiền mãn kinh
- Người có thể trạng yếu, gầy, huyết áp thấp
- Người sống hoặc làm việc trong môi trường lạnh kéo dài
Lạnh chân tay có nguy hiểm không?
Phần lớn trường hợp lạnh tay chân lành tính, nhưng nếu kèm theo các biểu hiện sau, bạn nên cẩn trọng:
-
- Lạnh kèm theo tê bì, mất cảm giác
- Da tay chân tái nhợt, xanh tím
- Vết thương ở tay chân lâu lành
- Đau ngón tay, ngón chân khi tiếp xúc với lạnh
- Suy giảm sức khỏe tổng thể, thường xuyên mệt mỏi, chóng mặt
Những dấu hiệu trên có thể là cảnh báo về bệnh lý mạch máu, thần kinh, hoặc rối loạn nội tiết nghiêm trọng. Do đó, nếu lạnh tay chân kéo dài, nên đến cơ sở y tế kiểm tra để được tư vấn kịp thời.
Giải pháp giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm lạnh chân tay hiệu quả
Tăng cường vận động hàng ngày
Hoạt động thể chất giúp kích thích lưu thông máu, làm nóng cơ thể và tăng trao đổi chất.
-
- Đi bộ, chạy nhẹ, đạp xe mỗi ngày 30 phút
- Tập yoga, khí công, thái cực quyền giúp lưu thông khí huyết
- Với người ngồi văn phòng, nên đứng lên vận động nhẹ sau mỗi 45-60 phút làm việc
Giữ ấm cơ thể đúng cách
-
- Mặc đủ ấm, đặc biệt là vùng tay, chân, cổ, tai trong mùa lạnh
- Dùng túi chườm nóng hoặc miếng dán giữ nhiệt ở lòng bàn chân khi ngủ
- Tắm bằng nước ấm, hạn chế tắm khuya hoặc ngâm người quá lâu trong nước lạnh
Xoa bóp, ngâm chân tay bằng nước ấm
-
- Ngâm chân mỗi tối từ 10–15 phút với nước ấm 40–45 độ C, có thể thêm gừng, muối hoặc tinh dầu
- Xoa bóp bàn chân, lòng bàn tay trước khi ngủ để kích thích lưu thông máu và cải thiện giấc ngủ
- Bấm huyệt nhẹ ở các đầu ngón tay, ngón chân cũng giúp khí huyết lưu thông tốt hơn
Ăn uống đúng cách để nuôi dưỡng máu huyết
Thực phẩm nên ăn:
-
- Thịt đỏ, gan động vật, trứng, đậu nành: cung cấp sắt và protein
- Rau có màu xanh đậm: như cải bó xôi, cải xoăn, bông cải xanh
- Hạt dinh dưỡng: óc chó, hạnh nhân, mè đen, hạt bí ngô
- Gừng, nghệ, quế: giúp làm ấm cơ thể và kích thích tuần hoàn
- Trái cây giàu vitamin C: giúp hấp thu sắt tốt hơn
Thực phẩm nên hạn chế:
-
- Đồ uống có cồn, caffeine, nước lạnh
- Đồ chiên rán, thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ
- Thực phẩm chế biến sẵn chứa chất bảo quản
Nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ giấc
Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày, đi ngủ trước 23h giúp cơ thể phục hồi và duy trì cân bằng nội tiết tố – yếu tố quan trọng để giữ nhiệt cơ thể và điều hòa tuần hoàn máu.
Uống đủ nước ấm trong ngày
Nước là dung môi vận chuyển dinh dưỡng và oxy trong máu. Uống đủ nước ấm sẽ giúp duy trì độ loãng máu, hỗ trợ tim bơm máu hiệu quả hơn, từ đó giảm lạnh tay chân.
Tránh stress, căng thẳng kéo dài
Stress kéo dài làm co mạch ngoại biên, giảm lượng máu đến tay chân. Hãy áp dụng các kỹ thuật thư giãn như:
-
- Thiền
- Thở sâu
- Nghe nhạc nhẹ
- Tập thể dục nhẹ nhàng
-
Tránh làm việc quá sức
Hãy áp dụng một số biện pháp trên để cải thiện tình trạng lạnh chân tay
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đến cơ sở y tế khi:
-
- Lạnh chân tay kéo dài không rõ nguyên nhân
- Kèm theo tê bì, mất cảm giác, da đổi màu
- Có tiền sử tiểu đường, bệnh lý tuyến giáp, tim mạch
- Lạnh tay chân ảnh hưởng đến sinh hoạt hằng ngày hoặc giấc ngủ
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, đo huyết áp, siêu âm mạch máu hoặc kiểm tra chức năng tuyến giáp để xác định nguyên nhân cụ thể.
Một số bài thuốc dân gian hỗ trợ lưu thông máu
Lưu ý: Nên tham khảo ý kiến chuyên gia y học cổ truyền hoặc bác sĩ trước khi áp dụng.
-
- Trà gừng mật ong: Uống vào buổi sáng giúp làm ấm cơ thể
- Canh gà hầm thuốc bắc: Dùng cho người thể hàn, thiếu máu
- Ngâm chân bằng muối gừng quế: Kích thích huyết mạch
Cơ thể ấm là biểu hiện của tuần hoàn khỏe mạnh
Lạnh chân tay không chỉ là cảm giác khó chịu mà còn là tín hiệu cơ thể đang kêu cứu. Đó có thể là do khí huyết kém lưu thông, thiếu chất, hoặc các vấn đề mạch máu, nội tiết. Việc chủ động chăm sóc, điều chỉnh lối sống, ăn uống hợp lý và tăng cường vận động không chỉ giúp đưa máu trở lại đôi bàn tay, bàn chân, mà còn giúp toàn cơ thể khỏe mạnh hơn, tỉnh táo hơn và sống chất lượng hơn mỗi ngày.
