Theo nhiều nghiên cứu y học, người hay thức khuya có nguy cơ cao mắc các vấn đề liên quan đến tăng huyết áp, rối loạn tim mạch và nhiều hệ lụy nguy hiểm khác. Điều đáng lo ngại là huyết áp không tăng một cách đột ngột mà âm thầm biến đổi mỗi đêm, khiến bạn khó phát hiện và dễ chủ quan. Vậy thức khuya ảnh hưởng tới huyết áp như thế nào? Làm sao để cải thiện tình trạng này? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Thức khuya – Thói quen phổ biến nhưng đầy rủi ro
Trong nhịp sống hiện đại, rất nhiều người rơi vào trạng thái thức khuya kéo dài vì nhiều lý do:
-
- Làm việc ban đêm để kịp tiến độ
- Học bài thi cử
- Cày phim, lướt mạng xã hội, chơi game
- Mất ngủ hoặc khó ngủ do stress, căng thẳng
Dù lý do là gì, thức khuya về bản chất đều phá vỡ nhịp sinh học tự nhiên của cơ thể. Khi bạn liên tục ngủ muộn, đặc biệt sau 23h, cơ thể bị mất cân bằng hormone, rối loạn hoạt động thần kinh và làm gián đoạn các chức năng quan trọng của tim mạch và tuần hoàn máu.
Mối liên hệ giữa thói quen hay thức khuya và huyết áp
Huyết áp là gì?
Huyết áp là áp lực của máu lên thành động mạch khi tim bơm máu đi khắp cơ thể. Huyết áp ổn định giúp máu lưu thông tốt, cung cấp oxy và dưỡng chất đến các cơ quan. Ngược lại, huyết áp cao khiến tim phải làm việc nhiều hơn, đồng thời tạo áp lực lên thành mạch, gây tổn thương lâu dài.
Thức khuya làm thay đổi đồng hồ sinh học
Cơ thể con người hoạt động dựa trên một đồng hồ sinh học được thiết lập theo chu kỳ 24 giờ. Vào ban đêm, đặc biệt từ 23h đến 3h sáng, là thời gian vàng để các cơ quan như gan, thận, hệ miễn dịch và tim mạch phục hồi, đào thải độc tố và ổn định huyết áp.
Việc thức khuya khiến cơ thể không được nghỉ ngơi đúng chu kỳ, dẫn đến rối loạn điều hòa huyết áp. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng những người ngủ muộn có huyết áp tâm thu và tâm trương cao hơn so với người ngủ sớm.
Thức khuya sẽ làm thay đổi đồng hồ sinh học của bản thân
Stress và căng thẳng do thiếu ngủ làm huyết áp tăng
Thức khuya kéo dài khiến bạn thường xuyên thiếu ngủ, gây stress mãn tính – một trong những yếu tố kích thích tuyến thượng thận tiết ra hormone cortisol và adrenaline. Các hormone này làm tăng nhịp tim, co thắt mạch máu và làm huyết áp tăng cao một cách âm thầm.
Điều nguy hiểm là, những người hay thức khuya thường không nhận ra sự thay đổi huyết áp vì không có triệu chứng rõ ràng. Đến khi xuất hiện các biến chứng như đau đầu, chóng mặt, tim đập nhanh hay đột quỵ thì đã quá muộn.
Hệ lụy nguy hiểm từ việc hay thức khuya với sức khỏe tim mạch
Thói quen ngủ muộn không chỉ khiến huyết áp tăng mà còn gây ra hàng loạt vấn đề tim mạch:
Tăng nguy cơ cao huyết áp mãn tính
Thức khuya thường xuyên khiến huyết áp không được “hạ” vào ban đêm – thời điểm mà đáng lẽ huyết áp phải giảm để cơ thể nghỉ ngơi. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến cao huyết áp mạn tính, gây tổn thương thành mạch và tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
Tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ
Cao huyết áp là nguyên nhân hàng đầu gây nhồi máu cơ tim và đột quỵ não. Những người hay thức khuya có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn 1.5 – 2 lần so với người duy trì giấc ngủ ổn định.
Rối loạn nhịp tim
Cơ thể thiếu ngủ do thức khuya sẽ ảnh hưởng đến hệ thần kinh giao cảm và phó giao cảm, gây rối loạn nhịp tim, hồi hộp, tim đập nhanh bất thường – là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh tim nghiêm trọng.
Suy giảm chức năng mạch máu
Việc không nghỉ ngơi đúng giờ khiến thành mạch máu bị co thắt kéo dài, gây tổn thương nội mạc mạch máu. Đây là bước đầu hình thành các mảng xơ vữa – nguyên nhân chính gây hẹp mạch vành và tắc nghẽn động mạch.
Dấu hiệu cảnh báo huyết áp cao ở người hay thức khuya
Dưới đây là một số dấu hiệu phổ biến mà người hay thức khuya nên lưu ý, vì đó có thể là biểu hiện của huyết áp cao đang âm thầm diễn ra:
-
- Nhức đầu, đặc biệt vào buổi sáng
- Chóng mặt, hoa mắt khi thay đổi tư thế
- Tim đập nhanh, hồi hộp, khó thở nhẹ
- Mất ngủ kéo dài, ngủ không sâu giấc
- Mệt mỏi, dễ cáu gắt, giảm tập trung
- Chảy máu cam không rõ nguyên nhân
Nếu bạn có thói quen thức khuya và gặp các triệu chứng trên, hãy kiểm tra huyết áp thường xuyên để kịp thời điều chỉnh thói quen sinh hoạt.
Cao huyết áp dễ gặp ở người hay thức khuya
Làm thế nào để cải thiện huyết áp khi bạn hay thức khuya?
Nếu công việc hoặc hoàn cảnh buộc bạn phải thức khuya, điều quan trọng là phải cân bằng lại lối sống và chăm sóc sức khỏe tim mạch một cách chủ động.
Cố gắng ngủ bù đủ 7–8 tiếng mỗi ngày
Nếu bắt buộc ngủ muộn, hãy cố gắng ngủ bù vào buổi sáng hoặc trưa. Tuy không thể thay thế hoàn toàn giấc ngủ ban đêm, nhưng vẫn giúp cơ thể phục hồi phần nào.
Giảm ánh sáng xanh trước khi ngủ
Ánh sáng từ điện thoại, máy tính làm ức chế hormone melatonin – chất giúp bạn ngủ ngon. Tắt thiết bị điện tử ít nhất 30 phút trước khi ngủ sẽ giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ.
Thiết lập thời gian ngủ ổn định
Dù ngủ muộn, hãy cố gắng giữ nhịp sinh học ổn định, đi ngủ và thức dậy vào cùng giờ mỗi ngày, tránh thay đổi giờ giấc liên tục.
Tập thể dục nhẹ nhàng
Chỉ cần 10–20 phút vận động nhẹ vào ban ngày như đi bộ, yoga, vươn vai sẽ giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm stress và ổn định huyết áp.
Ăn uống lành mạnh
Người hay thức khuya thường có xu hướng ăn đêm hoặc dùng thực phẩm chứa nhiều muối, đường, chất béo. Hãy ưu tiên:
-
- Thực phẩm giàu kali: chuối, khoai lang, bơ, rau xanh
- Uống nhiều nước để giảm độ đặc của máu
- Tránh rượu bia, cà phê sau 6 giờ tối
Kiểm tra huyết áp định kỳ
Nếu bạn thuộc nhóm người hay thức khuya (nhân viên văn phòng, lập trình viên, sinh viên), nên đo huyết áp ít nhất 1–2 lần mỗi tuần để kiểm soát nguy cơ từ sớm.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu bạn có các yếu tố nguy cơ như: hay thức khuya, huyết áp cao, thừa cân, hút thuốc lá, stress kéo dài, và kèm theo các triệu chứng bất thường (nhức đầu dai dẳng, tim đập nhanh, mất ngủ nặng), hãy:
-
- Đến bác sĩ chuyên khoa tim mạch để kiểm tra chức năng tim và mạch máu
- Làm xét nghiệm mỡ máu, đường huyết, điện tim
- Thực hiện thay đổi lối sống theo hướng dẫn y khoa
Việc can thiệp sớm sẽ giúp bạn phòng tránh được các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Thức khuya hôm nay – Hậu quả sức khỏe ngày mai
Thức khuya có thể mang lại lợi ích tạm thời như hoàn thành công việc hay thư giãn đầu óc, nhưng tác hại đối với huyết áp và tim mạch là lâu dài và âm thầm. Mỗi đêm trôi qua, huyết áp của bạn có thể đang dần tăng lên mà bạn không hề hay biết, âm thầm tích lũy nguy cơ cho các biến cố sức khỏe nguy hiểm trong tương lai.
