Những sai lầm khi giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh và 7 cách khắc phục

1. Mặc quá nhiều quần áo – Sai lầm phổ biến nhất

Tại sao mặc quá nhiều quần áo lại có hại?

Nhiều người cho rằng mặc càng nhiều lớp quần áo thì cơ thể càng ấm, nhưng thực tế đây lại là một sai lầm phổ biến. Khi mặc quá nhiều lớp, cơ thể không thể thoát nhiệt đúng cách, dễ dẫn đến đổ mồ hôi và làm quần áo ẩm ướt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây cảm lạnh.

Ngoài ra, việc mặc quần áo quá dày cũng có thể gây cản trở lưu thông máu, khiến cơ thể cảm thấy lạnh hơn thay vì ấm áp.

Cách khắc phục:

• • Mặc theo nguyên tắc nhiều lớp mỏng thay vì một lớp dày, giúp dễ dàng điều chỉnh khi nhiệt độ thay đổi.
  • Nên chọn chất liệu thoáng khí, giữ ấm tốt như len, lông cừu hoặc vải cotton thay vì polyester hoặc nylon.
  • Đảm bảo quần áo luôn khô ráo, tránh đổ mồ hôi quá nhiều.

Mặc quá nhiều quần áo sẽ khiến cơ thể không thoát nhiệt đúng cách

2. Chỉ giữ ấm phần thân mà quên các bộ phận quan trọng

Những bộ phận dễ bị lạnh nhưng hay bị bỏ quên

Nhiều người thường chỉ chú trọng giữ ấm phần thân mà quên đi các bộ phận quan trọng như đầu, tai, cổ, bàn tay và bàn chân. Đây là những khu vực có nhiều mạch máu lưu thông, nếu không được giữ ấm đúng cách, nhiệt lượng cơ thể sẽ thất thoát nhanh chóng.

Cách khắc phục:

• • Luôn đội mũ len hoặc khăn quàng cổ khi ra ngoài để giữ ấm vùng đầu và cổ.
  • Đeo găng tay và tất làm từ chất liệu giữ nhiệt tốt, tránh để tay và chân bị lạnh.
  • Nếu phải ra ngoài trong điều kiện gió lạnh, nên sử dụng khẩu trang hoặc khăn che mặt để bảo vệ đường hô hấp.

3. Uống nhiều rượu bia để làm ấm cơ thể

Tại sao rượu bia không giúp giữ ấm?

Nhiều người tin rằng uống rượu bia có thể làm cơ thể ấm lên, nhưng thực tế đây là một quan niệm sai lầm và cực kỳ nguy hiểm. Rượu có thể khiến mạch máu giãn nở tạm thời, tạo cảm giác ấm áp ban đầu. Tuy nhiên, sau đó, nhiệt lượng bị thất thoát nhanh chóng, làm tăng nguy cơ hạ thân nhiệt.

Ngoài ra, rượu bia làm giảm khả năng phản xạ của cơ thể, khiến bạn không nhận ra khi bị lạnh quá mức, dễ dẫn đến nguy cơ bị cảm lạnh hoặc đột quỵ do lạnh.

Cách khắc phục:

• • Thay vì uống rượu, hãy uống nước ấm, trà gừng, trà xanh hoặc súp nóng để giúp cơ thể giữ nhiệt tốt hơn.
  • Nếu cần một thức uống có tác dụng giữ ấm, hãy chọn sữa nóng hoặc nước chanh mật ong thay vì đồ uống có cồn.

Uống nhiều bia rượu không làm ấm cơ thể mà còn có thể bị hạ thân nhiệt nhanh chóng

4. Tắm nước quá nóng khi trời lạnh

Tại sao tắm nước quá nóng lại có hại?

Khi trời lạnh, nhiều người thích tắm nước nóng để cảm thấy ấm áp hơn. Tuy nhiên, nước quá nóng có thể:

• • Làm mất lớp dầu bảo vệ da, khiến da bị khô, nứt nẻ.
  • Làm giãn nở mạch máu quá nhanh, gây tụt huyết áp đột ngột, có thể dẫn đến choáng váng hoặc ngất xỉu.
  • Gây sốc nhiệt khi bước ra khỏi phòng tắm do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột.

Cách khắc phục

• • Nhiệt độ nước tắm lý tưởng là khoảng 37 – 40 độ C.
  • Không tắm quá lâu, chỉ nên giới hạn 10 – 15 phút.
  • Sau khi tắm, lau khô người ngay và mặc quần áo ấm để tránh mất nhiệt.

5. Đóng kín cửa phòng suốt ngày

Tại sao đóng kín cửa không tốt?

Nhiều người nghĩ rằng đóng kín cửa sẽ giúp giữ ấm tốt hơn, nhưng thực tế việc này có thể khiến không khí trong phòng trở nên bí bách, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về hô hấp.

Ngoài ra, không khí tù đọng cũng làm vi khuẩn, virus sinh sôi dễ dàng hơn, khiến bạn dễ bị cảm cúm hoặc viêm phổi.

Cách khắc phục:

• • Mở cửa sổ ít nhất 15 – 30 phút mỗi ngày để không khí lưu thông.
  • Sử dụng máy lọc không khí hoặc máy tạo độ ẩm để duy trì môi trường trong lành.
  • Nếu sử dụng máy sưởi, hãy đặt một chậu nước nhỏ trong phòng để tránh không khí bị khô.

Đóng kín cửa suốt ngày sẽ không lưu thông khí trong phòng được

6. Không uống đủ nước trong mùa lạnh

Tại sao thiếu nước có thể làm cơ thể lạnh hơn?

Vào mùa đông, chúng ta thường không cảm thấy khát nước nhiều như mùa hè, dẫn đến lượng nước nạp vào cơ thể ít hơn. Tuy nhiên, cơ thể vẫn cần nước để duy trì quá trình trao đổi chất và tuần hoàn máu, giúp sản sinh nhiệt lượng giữ ấm cơ thể.

Nếu không uống đủ nước, da sẽ trở nên khô ráp, máu lưu thông kém, khiến tay chân dễ bị lạnh.

Cách khắc phục:

• • Duy trì uống 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, ngay cả khi không cảm thấy khát.
  • Uống nước ấm thay vì nước lạnh để hỗ trợ giữ nhiệt tốt hơn.
  • Bổ sung các loại nước trà thảo mộc, nước ép trái cây, nước chanh mật ong để vừa cung cấp nước vừa tăng cường hệ miễn dịch.

7. Không vận động khi trời lạnh

Tại sao ít vận động làm cơ thể lạnh hơn?

Khi trời lạnh, nhiều người có xu hướng ngồi một chỗ và hạn chế di chuyển, điều này làm lưu thông máu kém, khiến cơ thể cảm thấy lạnh hơn.

Ít vận động cũng làm chậm quá trình đốt cháy calo, khiến cơ thể không sản sinh đủ nhiệt để giữ ấm.

Cách khắc phục:

• • Tập thể dục nhẹ nhàng trong nhà như yoga, giãn cơ, đi bộ quanh phòng.
  • Nếu phải làm việc trong thời gian dài, hãy đứng dậy vận động mỗi 30 – 60 phút để máu lưu thông tốt hơn.
  • Tận dụng ánh nắng buổi sáng để ra ngoài vận động nhẹ, giúp cơ thể hấp thụ vitamin D, tăng cường sức đề kháng.

Giữ ấm cơ thể trong mùa lạnh là điều rất quan trọng để bảo vệ sức khỏe, nhưng nếu không thực hiện đúng cách, bạn có thể vô tình khiến cơ thể dễ bị nhiễm bệnh hơn. Hãy tránh những sai lầm phổ biến như mặc quá nhiều quần áo, chỉ giữ ấm phần thân mà quên tay chân, uống rượu bia để giữ ấm, tắm nước quá nóng hoặc đóng kín cửa phòng cả ngày.

Thay vào đó, hãy giữ ấm một cách khoa học bằng cách mặc quần áo theo lớp, bảo vệ các bộ phận quan trọng, duy trì chế độ ăn uống hợp lý, uống đủ nước và vận động thường xuyên. Điều này sẽ giúp bạn có một mùa đông khỏe mạnh và an toàn.

Bệnh co thắt mạch máu ngoại vi

Co thắt mạch máu nguy hiểm như thế nào?

Mặc dù co thắt mạch máu là một phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể để duy trì nhiệt độ, nhưng nếu xảy ra đột ngột và mạnh mẽ, nó có thể dẫn đến:

• • Tăng huyết áp cấp tính, gây vỡ mạch máu hoặc xuất huyết não.
  • Nhồi máu cơ tim do mạch vành bị tắc nghẽn, tim không nhận đủ oxy để hoạt động.
  • Đột quỵ thiếu máu não, làm suy giảm chức năng não, thậm chí tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
  • Rối loạn tuần hoàn ngoại vi, khiến tay chân bị lạnh, tím tái và dễ bị hoại tử nếu kéo dài.

Vì vậy, việc nhận biết nguy cơ và có biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng, đặc biệt là trong điều kiện thời tiết lạnh giá.

Vì sao nhiệt độ giảm sâu gây co thắt mạch máu?

Phản ứng tự nhiên của cơ thể với lạnh

Khi nhiệt độ môi trường giảm xuống, cơ thể kích hoạt cơ chế bảo vệ bằng cách co mạch ngoại vi để giảm thất thoát nhiệt. Các mạch máu ở tay, chân sẽ co lại nhằm giữ ấm cho các cơ quan quan trọng như tim, phổi và não. Tuy nhiên, nếu phản ứng này diễn ra quá mức hoặc đột ngột, nó có thể làm tăng nguy cơ co thắt mạch máu nguy hiểm.

Tăng tiết hormone căng thẳng

Thời tiết lạnh làm cơ thể sản sinh nhiều catecholamine (hormone căng thẳng) như adrenaline và noradrenaline. Những hormone này làm tim đập nhanh hơn, huyết áp tăng cao và có thể gây co mạch mạnh, dẫn đến thiếu máu cục bộ ở tim hoặc não.

Tăng độ nhớt của máu

Nhiệt độ lạnh cũng khiến độ nhớt của máu tăng lên, làm máu trở nên đặc hơn. Điều này làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông, gây tắc nghẽn mạch máu và dẫn đến các biến chứng như đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.

Huyết áp thay đổi đột ngột

Những người bị huyết áp cao có nguy cơ bị co thắt mạch máu nghiêm trọng hơn khi trời lạnh. Lý do là vì huyết áp có xu hướng tăng cao vào mùa đông do cơ chế co mạch tự nhiên, làm tăng gánh nặng cho tim và hệ tuần hoàn.

Ai có nguy cơ cao bị co thắt mạch máu khi trời lạnh?

Một số nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi tình trạng co thắt mạch máu đột ngột bao gồm:

• • Người cao tuổi: Hệ tim mạch đã suy yếu, khó thích nghi với thay đổi nhiệt độ.
  • Người mắc bệnh tim mạch: Những người có tiền sử cao huyết áp, bệnh mạch vành, rối loạn nhịp tim dễ bị biến chứng nguy hiểm.
  • Người có tiền sử đột quỵ, nhồi máu cơ tim: Rất dễ bị tái phát nếu mạch máu co thắt mạnh.
  • Người mắc tiểu đường: Bệnh tiểu đường làm tổn thương mạch máu, khiến phản ứng co thắt mạnh hơn.
  • Người hút thuốc lá, uống rượu bia: Chất nicotin trong thuốc lá và cồn trong rượu bia làm co mạch mạnh hơn khi trời lạnh.
  • Người thường xuyên căng thẳng, stress: Căng thẳng làm tăng tiết adrenaline, khiến mạch máu co lại mạnh hơn.

Người mắc bệnh tim mạch là người có nguy cơ bị mắt co thắt mạch máu cao

Dấu hiệu nhận biết co thắt mạch máu đột ngột

Co thắt mạch máu có thể diễn ra âm thầm hoặc đột ngột, gây ra những triệu chứng sau:

• • Đau ngực: Cảm giác đau thắt ở ngực, có thể lan lên vai, cánh tay, cổ hoặc hàm.
  • Chóng mặt, hoa mắt: Do não bị thiếu oxy do lưu lượng máu giảm.
  • Tê bì tay chân: Các chi bị lạnh, tím tái hoặc tê bì do máu lưu thông kém.
  • Đau đầu dữ dội: Có thể là dấu hiệu của co thắt mạch máu não.
  • Khó thở, tim đập nhanh: Cảm giác hụt hơi, hồi hộp do tim phải làm việc nhiều hơn.

Nếu gặp các triệu chứng trên, cần sơ cứu ngay và đưa người bệnh đến bệnh viện để tránh biến chứng nguy hiểm.

Cách phòng ngừa co thắt mạch máu khi trời lạnh

Giữ ấm cơ thể đúng cách

• • Mặc đủ ấm, đặc biệt là vùng đầu, cổ, tay, chân.
  • Sử dụng chăn điện, túi sưởi khi ngủ để giữ thân nhiệt ổn định.
  • Tránh ra ngoài đột ngột khi trời quá lạnh, nhất là vào sáng sớm hoặc ban đêm.

Kiểm soát huyết áp và tim mạch

• • Đo huyết áp thường xuyên, đặc biệt là người cao tuổi hoặc có bệnh tim mạch.
  • Duy trì thuốc điều trị tim mạch theo chỉ định của bác sĩ.
  • Hạn chế căng thẳng, ngủ đủ giấc để giảm nguy cơ co mạch.

Chế độ ăn uống hợp lý

• • Bổ sung thực phẩm giàu Omega-3 như cá hồi, cá thu, hạt chia để bảo vệ tim mạch.
  • Ăn nhiều rau xanh, hoa quả giàu vitamin C giúp tăng cường tuần hoàn máu.
  • Hạn chế muối, thực phẩm chế biến sẵn để tránh tăng huyết áp.

Vận động nhẹ nhàng

• • Tập thể dục đều đặn, nhưng tránh tập quá sức khi trời lạnh.
  • Không tắm nước lạnh, đặc biệt là sau khi vận động.

Hạn chế rượu bia, thuốc lá

• • Rượu bia gây giãn mạch ban đầu nhưng sau đó làm hạ nhiệt đột ngột, tăng nguy cơ co thắt mạch.
  • Thuốc lá làm mạch máu co lại mạnh hơn, làm tăng nguy cơ đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Khi nào cần đến bệnh viện?

Hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế ngay nếu gặp các dấu hiệu sau:

• • Đau ngực dữ dội kéo dài hơn 5 phút
  • Khó thở, chóng mặt, buồn nôn
  • Tê liệt một bên cơ thể, nói khó, lú lẫn (dấu hiệu đột quỵ)
  • Huyết áp tăng quá cao hoặc quá thấp bất thường

Việc can thiệp kịp thời có thể cứu sống người bệnh và ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.

Co thắt mạch máu đột ngột khi trời lạnh là tình trạng nguy hiểm, đặc biệt đối với người có bệnh tim mạch, huyết áp cao và người cao tuổi. Việc giữ ấm cơ thể, kiểm soát huyết áp, duy trì lối sống lành mạnh và nhận biết sớm các dấu hiệu nguy hiểm là cách tốt nhất để phòng tránh tình trạng này. Đừng chủ quan với sức khỏe trong mùa lạnh, hãy bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những rủi ro tiềm ẩn.