Ngủ đủ thời gian nhưng không ngủ sâu là tình trạng phổ biến, và không ít người đã tìm đến thuốc ngủ như một giải pháp tạm thời. Thế nhưng, lạm dụng thuốc lại gây ra nhiều hệ lụy, từ mất kiểm soát giấc ngủ tự nhiên cho đến phụ thuộc lâu dài. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về giấc ngủ sâu, nguyên nhân cản trở nó và những cách tự nhiên để ngủ sâu 8 tiếng mỗi đêm mà không cần thuốc.
Ngủ sâu là gì? Vì sao ngủ sâu quan trọng?
Ngủ sâu (giai đoạn N3 trong chu kỳ giấc ngủ) là thời điểm mà cơ thể và não bộ rơi vào trạng thái nghỉ ngơi sâu nhất. Trong giai đoạn này:
-
- Hơi thở và nhịp tim chậm lại
- Cơ thể phục hồi năng lượng và sửa chữa tế bào
- Não loại bỏ độc tố và củng cố trí nhớ
- Hệ miễn dịch hoạt động mạnh mẽ hơn
Một giấc ngủ bình thường gồm nhiều chu kỳ, mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 90 phút, trong đó giấc ngủ sâu chiếm từ 20–25% tổng thời gian ngủ. Nếu thiếu ngủ sâu, dù ngủ đủ giờ, bạn vẫn cảm thấy:
-
- Mệt mỏi, uể oải khi thức dậy
- Đầu óc không tỉnh táo
- Giảm khả năng tập trung và ghi nhớ
- Dễ cáu gắt, tâm trạng thất thường
- Suy giảm đề kháng
Vì vậy, điều quan trọng không chỉ là ngủ đủ thời lượng mà còn là đảm bảo chất lượng giấc ngủ sâu.
Ngủ sâu là thời điểm mà cơ thể và não bộ rơi vào trạng thái nghỉ ngơi sâu nhất.
Những nguyên nhân phổ biến khiến bạn không ngủ sâu
-
- Căng thẳng, lo âu kéo dài: Stress và lo âu là kẻ thù hàng đầu của giấc ngủ. Khi bạn suy nghĩ quá nhiều, não bộ hoạt động liên tục và khó đi vào trạng thái thư giãn sâu.
- Sử dụng thiết bị điện tử trước khi ngủ: Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính, tivi làm ức chế hormone melatonin – chất điều hòa giấc ngủ, khiến bạn khó buồn ngủ hoặc ngủ không sâu.
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học: Ăn quá no, uống rượu bia, caffeine vào buổi tối hoặc ít vận động trong ngày đều ảnh hưởng đến khả năng đi vào giấc ngủ sâu.
- Mất cân bằng nhịp sinh học: Thức khuya, ngủ muộn, thay đổi giờ ngủ thường xuyên khiến đồng hồ sinh học bị rối loạn, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng giấc ngủ.
- Các bệnh lý nền: Ngưng thở khi ngủ, tiểu đêm, rối loạn nội tiết, mãn kinh hay bệnh tim mạch, thần kinh… đều có thể làm gián đoạn giấc ngủ sâu.
7 thói quen giúp bạn ngủ sâu 8 tiếng mỗi đêm mà không cần thuốc
Thiết lập lịch ngủ cố định
Hãy đi ngủ và thức dậy cùng một khung giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần. Điều này giúp đồng bộ hóa đồng hồ sinh học và tạo thói quen đi vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
Tránh màn hình điện tử ít nhất 1 giờ trước khi ngủ
Tắt điện thoại, máy tính, tivi và thay vào đó là:
-
- Đọc sách
- Nghe nhạc nhẹ
- Thiền hoặc viết nhật ký
- Trò chuyện nhẹ nhàng
Tập thể dục nhẹ nhàng trong ngày
Hoạt động thể chất như đi bộ, yoga, đạp xe giúp giải phóng năng lượng thừa và kích thích sản sinh melatonin tự nhiên, hỗ trợ bạn dễ ngủ hơn vào buổi tối. Tuy nhiên, tránh tập thể dục quá sát giờ ngủ.
Tạo môi trường ngủ lý tưởng
-
- Phòng ngủ tối, yên tĩnh, nhiệt độ từ 22–26 độ C
- Dùng nệm, gối thoải mái, chất liệu thoáng khí
- Hạn chế ánh sáng và tiếng ồn
- Có thể dùng tinh dầu thư giãn như oải hương, bạc hà, cam ngọt
Bổ sung thực phẩm hỗ trợ giấc ngủ
Một số loại thực phẩm giúp tăng cường sản sinh serotonin và melatonin tự nhiên:
-
- Chuối, yến mạch, sữa ấm
- Hạnh nhân, óc chó, hạt chia
- Trà thảo mộc như trà hoa cúc, tâm sen, bạc hà
Tránh ăn quá no hoặc sử dụng caffeine, rượu bia sau 16h chiều.
Hít thở sâu và thiền trước khi ngủ
Thực hành hít thở sâu 4–7–8 (hít vào 4 giây – giữ 7 giây – thở ra 8 giây) giúp giảm hoạt động của hệ thần kinh giao cảm, đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn sâu, dễ đi vào giấc ngủ sâu hơn.
Viết ra những điều khiến bạn lo lắng
Nếu bạn thường xuyên suy nghĩ vẩn vơ trước khi ngủ, hãy dành 10 phút mỗi tối để viết ra những lo âu, công việc ngày mai… Việc “chuyển” chúng từ não sang giấy giúp tâm trí nhẹ nhàng hơn và dễ ngủ hơn.
Những lưu ý quan trọng để tránh phụ thuộc vào thuốc ngủ
-
- Không nên dùng thuốc ngủ tùy tiện, nhất là không có chỉ định của bác sĩ
- Nếu cần thiết, chỉ nên sử dụng trong thời gian ngắn hạn, dưới sự theo dõi y tế
- Thay vì tìm đến thuốc, hãy kiên trì thiết lập thói quen ngủ lành mạnh mỗi ngày
-
Nếu mất ngủ kéo dài, kèm các triệu chứng trầm cảm, lo âu nặng, nên khám chuyên khoa thần kinh hoặc tâm thần để được hỗ trợ kịp thời

Tạo thói quen ngủ lành mạnh sẽ giúp ngủ sâu hơn
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Nếu bạn gặp các dấu hiệu sau, hãy tìm đến bác sĩ để được tư vấn:
-
- Ngủ không sâu kéo dài hơn 3 tuần
- Dù ngủ đủ giờ vẫn mệt mỏi, mất tập trung
- Ngủ ngáy to, có dấu hiệu ngưng thở khi ngủ
- Thường xuyên thức giấc giữa đêm và khó ngủ lại
- Cảm thấy lo âu, trầm cảm, tâm trạng bất ổn kéo dài
Phát hiện và xử lý sớm sẽ giúp bạn ngăn chặn những ảnh hưởng tiêu cực của rối loạn giấc ngủ đến sức khỏe tổng thể.
Ngủ sâu 8 tiếng mỗi đêm là điều hoàn toàn có thể đạt được nếu bạn hiểu rõ cơ chế của giấc ngủ và áp dụng đúng các thói quen khoa học. Hãy bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ: tắt điện thoại sớm hơn, tập thể dục đều đặn, ăn uống lành mạnh và biết cách thư giãn đầu óc.
Một giấc ngủ ngon không cần đến thuốc, mà cần sự chăm sóc nhẹ nhàng, đều đặn và sự kiên trì từ chính bạn. Khi bạn ngủ sâu, không chỉ cơ thể khỏe mạnh hơn mà cả tâm trí, cảm xúc và hiệu suất sống hàng ngày cũng sẽ được cải thiện rõ rệt.