Làm thế nào để tránh đột quỵ ban đêm và ngủ ngon hơn?

Giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với hệ tim mạch và não bộ. Một giấc ngủ không sâu, không đủ hoặc bị rối loạn kéo dài có thể làm tăng nguy cơ cao huyết áp, rối loạn nhịp tim, mất kiểm soát mạch máu não – tất cả đều là yếu tố dẫn đến đột quỵ. Vậy làm sao để cải thiện giấc ngủ và giảm thiểu nguy cơ đột quỵ ban đêm? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ và đưa ra giải pháp đơn giản, dễ áp dụng ngay tại nhà.

Đột quỵ ban đêm là gì? Vì sao nguy hiểm?

Đột quỵ ban đêm là hiện tượng dòng máu lên não bị ngưng trệ hoặc mạch máu não bị vỡ khi cơ thể đang trong trạng thái ngủ hoặc nghỉ ngơi vào ban đêm. Có hai dạng đột quỵ chính:

• • Đột quỵ thiếu máu não: Do tắc nghẽn mạch máu bởi cục máu đông.
  • Đột quỵ xuất huyết: Do vỡ mạch máu, gây chảy máu trong não.

Theo các nghiên cứu y khoa, hơn 60% trường hợp đột quỵ xảy ra vào ban đêm hoặc lúc gần sáng. Điều này khiến việc cấp cứu khó khăn hơn vì người bệnh và người thân thường phát hiện muộn, bỏ lỡ “thời gian vàng” (3–6 giờ đầu) để xử lý và phục hồi tổn thương não.

Nguy hiểm lớn nhất của đột quỵ ban đêm là sự im lặng và bất ngờ. Khi cơn đột quỵ xảy ra trong lúc ngủ, người bệnh có thể không kịp phát hiện hoặc không có người xung quanh hỗ trợ kịp thời, dẫn đến tử vong hoặc di chứng nặng nề.

Những nguyên nhân dẫn đến đột quỵ ban đêm

Huyết áp tăng đột ngột về đêm

Thông thường, huyết áp sẽ giảm vào ban đêm để cơ thể nghỉ ngơi. Tuy nhiên, ở người có rối loạn điều hòa thần kinh hoặc tăng huyết áp không kiểm soát, huyết áp có thể không giảm, thậm chí tăng cao đột ngột khi ngủ, gây vỡ mạch máu não.

Rối loạn nhịp tim khi ngủ

Ngưng thở khi ngủ, tim đập chậm hoặc loạn nhịp có thể làm giảm lượng máu và oxy lên não, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông hoặc thiếu máu cục bộ dẫn đến đột quỵ.

Ngủ quá muộn, thiếu ngủ kéo dài

Thức khuya làm tăng nồng độ hormone stress (cortisol), ảnh hưởng đến hệ mạch máu và tăng huyết áp. Ngoài ra, ngủ ít hơn 6 tiếng mỗi đêm cũng làm tăng nguy cơ đột quỵ đến 4 lần so với người ngủ đủ giấc.

Ngủ muộn, thiếu ngủ kéo dài là nguyên nhân gây đột quỵ ban đêm

Nằm sai tư thế khi ngủ

Ngủ nghiêng quá lâu về một phía hoặc nằm sấp gây cản trở lưu thông máu lên não, đặc biệt ở người có cổ cứng, thoái hóa đốt sống cổ, có thể khiến máu lưu thông chậm và tăng nguy cơ đột quỵ về đêm.

Những ai dễ bị đột quỵ ban đêm?

Không phải ai cũng có nguy cơ đột quỵ giống nhau. Những đối tượng sau cần đặc biệt lưu ý:

• • Người trên 50 tuổi
  • Người có tiền sử tăng huyết áp, rối loạn lipid máu, tiểu đường
  • Người thừa cân, béo phì
  • Người có rối loạn giấc ngủ, mất ngủ mãn tính
  • Người hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên
  • Người bị ngưng thở khi ngủ (sleep apnea)

Nếu bạn thuộc một hoặc nhiều nhóm trên, việc cải thiện chất lượng giấc ngủ là một bước quan trọng để giảm nguy cơ đột quỵ ban đêm.

Dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ khi ngủ

Một số triệu chứng có thể xuất hiện trước hoặc trong khi ngủ, báo hiệu cơ thể bạn đang ở ngưỡng nguy hiểm:

• • Thường xuyên đau đầu khi thức dậy vào buổi sáng
  • Tê yếu tay chân nhẹ khi tỉnh giấc
  • Hoa mắt, chóng mặt, choáng váng ban đêm
  • Ngáy to, ngưng thở từng lúc khi ngủ
  • Khó ngủ, giấc ngủ không sâu, hay mộng mị
  • Thức dậy nhiều lần trong đêm, tim đập nhanh

Khi thấy xuất hiện những dấu hiệu này thường xuyên, hãy đi khám chuyên khoa tim mạch hoặc thần kinh để kiểm tra sớm.

Làm thế nào để ngủ ngon hơn và giảm nguy cơ đột quỵ ban đêm?

Thiết lập thói quen ngủ đúng giờ

• • Đi ngủ trước 23h để đồng hồ sinh học hoạt động ổn định.
  • Thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
  • Không ngủ trưa quá 30 phút để tránh khó ngủ ban đêm.

Tạo môi trường ngủ lý tưởng

• • Phòng ngủ yên tĩnh, tối, nhiệt độ từ 24–26 độ C.
  • Tránh dùng thiết bị điện tử 30–60 phút trước khi ngủ.
  • Gối đầu vừa phải, không quá cao hay quá thấp, tránh chèn ép mạch máu vùng cổ.

Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày

• • Đi bộ, yoga hoặc thiền buổi tối giúp thư giãn, dễ ngủ hơn.
  • Tránh vận động mạnh sau 20h vì có thể khiến tim hoạt động quá sức khi ngủ.

Hạn chế chất kích thích

• • Không uống cà phê, trà đặc hoặc nước tăng lực sau 16h.
  • Tránh rượu bia, vì chúng có thể gây gián đoạn chu kỳ giấc ngủ và ảnh hưởng huyết áp.

Hạn chế chất kích thích để ngừa đột quỵ ban đêm

Ăn tối nhẹ, không ăn khuya

• • Nên ăn tối trước 19h, hạn chế tinh bột và chất béo.
  • Tránh ăn mặn vì có thể gây giữ nước và tăng huyết áp về đêm.
  • Không nằm ngay sau khi ăn, nên vận động nhẹ để tiêu hóa tốt hơn.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ

• • Đo huyết áp thường xuyên, đặc biệt vào buổi tối.
  • Kiểm tra mỡ máu, đường huyết định kỳ 6 tháng/lần.
  • Tầm soát các vấn đề tim mạch hoặc dị tật mạch máu não nếu có tiền sử gia đình.

Gợi ý một số thói quen giúp ngủ sâu hơn mỗi đêm

• • Uống một ly sữa ấm hoặc trà thảo dược (như trà hoa cúc, trà tâm sen) trước khi ngủ.
  • Tắm nước ấm 30 phút trước khi ngủ để thư giãn mạch máu.
  • Thực hành bài tập thở 4–7–8: Hít vào 4 giây – giữ 7 giây – thở ra 8 giây, giúp giảm nhịp tim và dễ vào giấc ngủ.
  • Nghe nhạc nhẹ hoặc âm thanh thiên nhiên như tiếng mưa, sóng biển.

Những thói quen nhỏ này, nếu được duy trì đều đặn, sẽ tạo điều kiện cho giấc ngủ sâu hơn, giúp ổn định huyết áp, nhịp tim và hạn chế nguy cơ đột quỵ ban đêm.

Ngủ ngon không chỉ là nghỉ ngơi – Đó là chìa khóa sống còn để phòng ngừa đột quỵ

Giấc ngủ không chỉ giúp tái tạo năng lượng mà còn là thời điểm để tim mạch, não bộ được phục hồi sau một ngày làm việc căng thẳng. Việc ngủ ngon, đủ giấc, đúng giờ chính là biện pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để giảm nguy cơ đột quỵ ban đêm – một biến cố có thể xảy ra với bất kỳ ai, ở bất kỳ độ tuổi nào.

Hãy bắt đầu từ hôm nay, bằng cách điều chỉnh thói quen sinh hoạt, lắng nghe cơ thể và dành sự ưu tiên đúng mức cho giấc ngủ. Một giấc ngủ ngon mỗi đêm không chỉ giúp bạn tỉnh táo vào ngày mai, mà còn là cách bạn bảo vệ tính mạng và sức khỏe lâu dài cho chính mình.