Mỗi khi mùa lạnh đến gần, tiết trời se sắt, những cơn gió hanh hao và bầu trời xám xịt có thể khiến nhiều người rơi vào trạng thái cô đơn, trầm lắng, thậm chí kéo dài thành nỗi buồn âm ỉ khó dứt. Điều này không chỉ là cảm xúc thoáng qua mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần nếu không được chăm sóc kịp thời.
Vậy tại sao mùa lạnh lại dễ khiến tâm trạng con người trở nên tiêu cực hơn? Và đâu là những cách đơn giản, hiệu quả giúp bạn vượt qua cảm giác cô đơn, trầm lắng trong những ngày lạnh giá? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn lời giải thích khoa học cũng như 5 hành động cụ thể để vực dậy tinh thần, tìm lại năng lượng tích cực trong mùa đông.
Mùa lạnh – vì sao dễ khiến con người cảm thấy cô đơn và trầm lắng?
Không ít người chia sẻ rằng họ thấy lòng mình chùng xuống, nặng nề hơn khi đông về. Đây là hiện tượng có cơ sở khoa học, xuất phát từ nhiều yếu tố sinh lý và tâm lý bị tác động bởi điều kiện thời tiết mùa lạnh.
Thiếu ánh sáng mặt trời
Vào mùa đông, số giờ có ánh sáng tự nhiên trong ngày giảm đáng kể. Điều này làm cơ thể:
-
- Tăng sản xuất melatonin – hormone khiến bạn buồn ngủ, uể oải
- Giảm tiết serotonin – hormone ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trạng
Kết quả là bạn cảm thấy thiếu năng lượng, buồn bã, dễ rơi vào trạng thái cô lập tinh thần.
Ít vận động, ít tiếp xúc xã hội
Thời tiết lạnh khiến nhiều người ngại ra đường, giảm vận động, thậm chí thu mình trong không gian nhỏ. Việc thiếu tương tác xã hội và thiếu hoạt động thể chất là hai yếu tố quan trọng gây nên cảm giác cô đơn, trầm cảm.
Mùa lễ hội làm tăng cảm giác trống trải
Nghịch lý là trong khi nhiều người tận hưởng không khí sum vầy của lễ hội, thì cũng có không ít người cảm thấy bị bỏ lại phía sau. Những dịp đặc biệt như Giáng sinh, Tết… có thể làm nổi bật cảm giác thiếu gắn kết, mất phương hướng hoặc nỗi nhớ người thân.
Nhịp sinh học bị rối loạn
Việc ngủ nhiều, thức khuya hoặc ăn uống không điều độ vào mùa đông khiến nhịp sinh học của cơ thể bị xáo trộn, kéo theo đó là rối loạn cảm xúc và suy giảm tinh thần.
Dấu hiệu cho thấy bạn đang bị ảnh hưởng tinh thần vào mùa lạnh
-
- Cảm thấy trống rỗng, cô đơn dù đang ở cùng người khác
- Thiếu động lực làm việc, học tập
- Ngủ nhiều nhưng không thấy khỏe, hay mệt mỏi
- Không muốn ra ngoài, không muốn gặp ai
- Thường xuyên suy nghĩ tiêu cực, hồi tưởng quá khứ buồn
- Ăn không ngon miệng hoặc thèm ăn quá mức
Nếu bạn thấy mình có 3 – 4 dấu hiệu kể trên trong nhiều ngày liên tiếp, rất có thể bạn đang rơi vào trạng thái trầm lắng do ảnh hưởng của mùa lạnh. Đừng lo lắng quá – điều quan trọng là bạn nhận diện và sẵn sàng hành động để cải thiện.
5 việc làm giúp bạn vượt qua cảm giác cô đơn, trầm lắng mùa lạnh
Dưới đây là những việc làm đơn giản nhưng mang lại tác động tích cực mạnh mẽ, giúp bạn giữ vững tinh thần, kết nối lại với bản thân và những người xung quanh trong những ngày lạnh giá.
Ra ngoài tiếp xúc ánh sáng tự nhiên mỗi ngày
Ánh sáng mặt trời là “liều thuốc” tự nhiên giúp điều chỉnh hormone và nâng cao tâm trạng. Dù trời lạnh, bạn cũng nên:
-
- Mở rèm cửa từ sáng sớm để đón ánh nắng vào phòng
- Dành ít nhất 15 – 30 phút mỗi ngày để đi bộ, vận động ngoài trời vào thời điểm có ánh sáng
- Nếu nơi bạn sống ít nắng, có thể cân nhắc dùng đèn trị liệu ánh sáng (light therapy) – được chứng minh hiệu quả trong điều trị trầm cảm theo mùa
Tiếp xúc với ánh sáng không chỉ cải thiện sức khỏe tinh thần mà còn giúp ngủ ngon hơn vào ban đêm.
Lên kế hoạch vận động nhẹ nhàng, đều đặn
Vận động là cách nhanh nhất để đánh thức cơ thể và xua tan cảm giác trì trệ. Bạn không cần phải tập luyện cường độ cao – chỉ cần:
-
- Đi bộ nhanh 20–30 phút mỗi ngày
- Tập yoga hoặc pilates tại nhà
- Nhảy theo nhạc yêu thích, làm việc nhà, leo cầu thang
Hoạt động thể chất giúp cơ thể tiết ra endorphin – hormone tạo cảm giác tích cực, vui vẻ.
Mẹo nhỏ: Hãy chọn thời gian vận động cố định trong ngày (ví dụ 7h sáng hoặc 5h chiều) để hình thành thói quen và tăng cảm giác kiểm soát cuộc sống.
Kết nối lại với bạn bè, người thân
Cô đơn là cảm giác xuất phát từ sự thiếu kết nối – không chỉ về mặt vật lý, mà cả về mặt cảm xúc. Trong mùa lạnh, bạn hãy chủ động:
-
- Gọi điện cho người thân, bạn bè cũ mà lâu rồi chưa liên lạc
- Hẹn gặp một người bạn để uống cà phê, đi dạo
- Tham gia các nhóm sở thích, cộng đồng nhỏ gần nơi bạn sống
Đôi khi, một cuộc trò chuyện ấm áp có thể giúp bạn xua tan cảm giác lạc lõng.
Thay đổi không gian sống
Không gian sống ảnh hưởng rất lớn đến tâm trạng, đặc biệt vào những ngày trời âm u, lạnh lẽo. Bạn có thể thử:
-
- Thêm chăn, gối màu ấm (vàng, cam, nâu đất) để tạo cảm giác gần gũi
- Sử dụng đèn vàng nhẹ, ánh sáng dịu vào buổi tối
- Mở nhạc nhẹ, dùng tinh dầu thiên nhiên hoặc nến thơm để tạo không gian thư giãn
- Trang trí cây xanh nhỏ hoặc ảnh gia đình để tăng cảm giác kết nối
Việc làm mới không gian sống giúp kích thích não bộ và thay đổi cảm xúc theo hướng tích cực hơn.
Tạo mục tiêu nhỏ mỗi ngày để duy trì động lực
Khi tâm trạng đi xuống, bạn sẽ dễ rơi vào trạng thái buông xuôi. Để ngăn điều này, hãy đặt ra các mục tiêu đơn giản, thực tế mỗi ngày, chẳng hạn như:
-
- Đọc 5 trang sách
- Đi bộ 15 phút
- Gọi điện cho một người bạn
- Dọn dẹp góc làm việc
- Viết 3 điều khiến bạn biết ơn hôm nay
Việc hoàn thành mục tiêu nhỏ giúp bạn lấy lại cảm giác kiểm soát và tạo động lực để bước tiếp.
Một số lời khuyên bổ sung để duy trì tinh thần tích cực ngày lạnh
-
- Ăn uống lành mạnh, đủ chất: Ưu tiên thực phẩm giàu omega-3, vitamin D, rau xanh, trái cây
- Ngủ đúng giờ, không ngủ quá nhiều trong ngày
- Viết nhật ký cảm xúc để hiểu rõ bản thân hơn
- Hạn chế lướt mạng xã hội quá nhiều – đặc biệt là vào buổi tối
- Tham gia các hoạt động tình nguyện, giúp đỡ người khác – hành động tử tế mang lại cảm giác tích cực bất ngờ
Khi nào nên tìm sự hỗ trợ từ chuyên gia?
Nếu bạn đã thử các cách trên nhưng vẫn thấy:
-
- Tâm trạng tiêu cực kéo dài trên 2 tuần
- Khó ngủ, mất cảm giác ngon miệng
- Không còn hứng thú với bất cứ điều gì
- Có suy nghĩ tiêu cực về bản thân hoặc muốn từ bỏ
Hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa tâm lý hoặc chuyên gia trị liệu tâm lý. Sức khỏe tinh thần cần được chăm sóc đúng lúc, đúng cách như bất kỳ vấn đề thể chất nào.
Mùa lạnh có thể mang lại cảm giác trầm lắng, cô đơn, nhưng đó cũng là thời điểm bạn có thể quay về bên trong, lắng nghe bản thân và tạo dựng những thói quen sống lành mạnh hơn. Thay vì để thời tiết quyết định tâm trạng, hãy chủ động thực hiện những việc đơn giản để nuôi dưỡng tinh thần, kết nối lại với thế giới xung quanh.
