Hến Sông – Bí Quyết Tự Nhiên Cho Lá Gan Khỏe Mạnh

1. Thành phần dinh dưỡng của hến sông

Hến sông tên khoa học là Corbicula fluminea, thường được gọi là nghêu châu Á, là một loài nhuyễn thể hai mảnh vỏ nước ngọt đã được chú ý vì giá trị dinh dưỡng của nó. Loài này rất giàu chất dinh dưỡng khác nhau có thể hỗ trợ sức khỏe tổng thể, đặc biệt có lợi cho chức năng gan.

Taurine là một trong những thành phần đáng chú ý nhất của hến sông, đặc biệt liên quan đến sức khỏe gan. Axit amin này đóng một vai trò quan trọng trong một số quá trình sinh lý như hình thành axit mật, chống oxy hóa, giảm viêm gan… Nồng độ taurine trong Corbicula fluminea có thể thay đổi tùy thuộc vào các yếu tố như môi trường sống và mùa, nhưng nhìn chung nó cung cấp một nguồn đáng kể axit amin quan trọng này.

Ngoài taurine là thành phần nổi bật nhất thì hến sông còn chứa một số chất dinh dưỡng khác góp phần tăng cường sức khỏe, hỗ trợ phòng ngừa các bệnh về gan gồm:

• • Axit béo omega-3: Những axit béo thiết yếu này, đặc biệt là EPA (axit eicosapentaenoic) và DHA (axit docosahexaenoic), có đặc tính chống viêm và có thể giúp giảm tích tụ mỡ trong gan.
  • Kẽm: Khoáng chất này rất quan trọng đối với nhiều chức năng của gan, bao gồm tổng hợp protein và bảo vệ chống oxy hóa.
  • Selenium: Một khoáng chất quan trọng khác hỗ trợ hệ thống chống oxy hóa của gan, giúp bảo vệ chống lại stress oxy hóa.
  • Vitamin B12: Cần thiết cho chức năng gan thích hợp và sự hình thành hồng cầu.
  • Sắt: Cần thiết cho việc sản xuất huyết sắc tố và vận chuyển oxy, gián tiếp hỗ trợ sức khỏe gan.
  • Protein: Corbicula fluminea là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, rất cần thiết cho việc sửa chữa và tái tạo gan.

Bên cạnh đó, hến sông cũng cung cấp một loạt các thành phần có lợi khác như:

• • Các axit amin thiết yếu: Ngoài taurine, nó còn chứa các axit amin quan trọng khác cần thiết cho các chức năng cơ thể khác nhau.
  • Glycogen: Một dạng glucose dự trữ có thể cung cấp năng lượng.
  • Canxi và phốt pho: Khoáng chất quan trọng cho sức khỏe của xương.
  • Kali: Cần thiết cho chức năng tim và cơ thích hợp.
  • Magiê: Hỗ trợ nhiều phản ứng enzyme trong cơ thể.
  • Vitamin A và E: Vitamin chống oxy hóa hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

Tóm lại, hến sông (Corbicula fluminea) có thành phần dinh dưỡng phong phú với những lợi ích đặc biệt cho sức khỏe gan, phần lớn là do hàm lượng taurine và các chất dinh dưỡng hỗ trợ khác. Sự đa dạng của vitamin, khoáng chất và các hợp chất có lợi khác làm cho nó trở thành một sự bổ sung có giá trị cho chế độ ăn uống cân bằng, đặc biệt đối với những người quan tâm đến việc hỗ trợ chức năng gan và sức khỏe tổng thể.

Hến sông với tên khoa học là Corbicula Fluminea, chứa nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe con người

2. Tác dụng của taurine trong hến sông đối với chức năng gan

Taurine, một axit β-amino có đặc tính bảo vệ tế bào đa dạng, có một số cơ chế hoạt động ở gan. Dưới đây là cơ chế hoạt động của taurine trong gan:

• • Taurine giúp hình thành axit mật, rất cần thiết cho quá trình tiêu hóa và hấp thu chất béo.
  • Taurine hoạt động như một chất chống oxy hóa, bảo vệ tế bào gan khỏi stress và tổn thương oxy hóa.
  • Taurine giúp duy trì sự cân bằng chất lỏng thích hợp trong tế bào, điều này rất quan trọng đối với chức năng gan.
  • Taurine có thể giúp giảm viêm ở gan, có khả năng làm giảm sự tiến triển của bệnh gan.
  • Taurine hỗ trợ quá trình thải độc tự nhiên của gan, giúp loại bỏ các chất có hại ra khỏi cơ thể.

Nghiên cứu của Zeyu Zhang và cộng sự công bố năm 2014 đã điều tra tác động của việc bổ sung taurine đối với tổn thương gan do quá tải sắt ở chuột được điều trị bằng taurine có:

• • Cải thiện chức năng gan: Gan hoạt động tốt hơn theo chỉ định của các xét nghiệm sinh hóa.
  • Giảm căng thẳng oxy hóa: Giảm mức độ ROS có hại và peroxid hóa lipid (tổn thương chất béo trong tế bào).
  • Giảm Apoptosis: Ít tế bào gan trải qua quá trình chết tế bào theo chương trình.
  • Sức khỏe ty thể tốt hơn: Ít sưng tấy và tổn thương hơn ở các bộ phận sản xuất năng lượng của tế bào.

Một nghiên cứu khác Jialong Gao và cộng sự công bố vào năm 2022 điều tra tác dụng bảo vệ của chiết xuất protein, đặc biệt là Taurine từ hến sông, Corbicula fluminea, chống lại tổn thương gan do rượu gây ra. Nghiên cứu tập trung vào những lợi ích sức khỏe tiềm tàng của các chiết xuất protein này, đặc biệt là khả năng bảo vệ gan của chúng.

Chuột được điều trị bằng chiết xuất protein từ hến sông có chỉ số tổn thương gan thấp hơn (AST, ALT, MDA) và hàm lượng enzyme có lợi (ADH, ALDH, GSH) cao hơn. Kiểm tra mô bệnh học cho thấy chuột được điều trị bằng chiết xuất protein từ hến sông ít bị tổn thương mô gan hơn.

Nghiên cứu cho thấy rằng chất thủy phân protein từ Corbicula fluminea – hến sông có thể giúp kiểm soát tổn thương gan do rượu gây ra.

Nghiên cứu của Shou Lun Lee và cộng sự năm 2021 có tiêu đề “Tác dụng của chiết xuất hến sông (Corbicula fluminea) đối với các tế bào hình sao gan” nghiên cứu cách chất chiết xuất từ hến ống ảnh hưởng đến các tế bào gan liên quan đến xơ hóa gan, tiền thân của bệnh xơ gan.

Kết quả cho thấy chiết xuất từ hến sống gây ra ngừng chu kỳ tế bào tế bào gan hình sao (đóng vai trò chính trong bệnh xơ hóa gan), từ đó làm giảm nguy cơ hình thành xơ gan ở chuột. Đồng thời chiết xuất hến sông giúp giảm các protein gây viêm như α-SMA, collagen I, TGF-β và TNF-α.

Nghiên cứu của Takeshi Chijimatsu và cộng sự có tiêu đề “Chiết xuất nghêu nước ngọt (Corbicula fluminea) làm giảm mức cholesterol và lipid trong gan ở chuột bình thường và chuột tăng cholesterol máu do Xenobiotic gây ra” công bố năm 2009 điều tra xem liệu chiết xuất từ nghêu nước ngọt có thể cải thiện mức cholesterol và giảm tích tụ chất béo trong gan hay không.

Kết quả cho thấy chiết xuất từ hến sông, đặc biệt trong đó là Taurine làm giảm mức cholesterol trong máu, đặc biệt là cholesterol HDL “tốt”, ở cả chuột bình thường và chuột có cholesterol cao. Sự tích tụ các chất béo như triacylglycerol, cholesterol và phospholipid trong gan đã giảm đáng kể nhờ các thành phần có trong hến sông. Các chiết xuất từ hến sông cũng tăng cường sự biểu hiện của enzyme gan liên quan đến việc phá vỡ cholesterol và làm giảm sự biểu hiện của gen mã hóa protein liên quan đến sự hình thành cholesterol HDL.

Nghiên cứu kết luận rằng chiết xuất nghêu nước ngọt có thể làm giảm mức cholesterol và giảm mỡ gan một cách hiệu quả ở cả chuột bình thường và chuột có cholesterol cao, cho thấy lợi ích tiềm năng của nó trong việc kiểm soát cholesterol và sức khỏe gan.

Trong hến có Taurine rất tốt cho gan

3. Cách sử dụng hến sông để tối ưu hóa lợi ích cho gan

Việc xác định liều lượng tối ưu của hến sông (Corbicula fluminea) để có lợi cho gan đòi hỏi phải cân nhắc và tư vấn cẩn thận với chuyên gia dinh dưỡng. Tuy nhiên, có thể xem xét các hướng dẫn chung sau:

Khối lượng và tần suất

Kết hợp hến sông vào chế độ ăn uống của bạn 2-3 lần mỗi tuần. Mỗi khẩu phần nên có khoảng 100-150 gam hến nấu chín.

Phương pháp chế biến để duy trì dinh dưỡng

Các món ngon được chế biến từ hến rất có lợi cho sức khỏe

Để tối đa hóa lợi ích sức khỏe gan của hến sông trong khi vẫn bảo quản được hàm lượng dinh dưỡng của chúng, hãy làm theo các phương pháp chế biến và chuẩn bị sau:

• • Lựa chọn: Chọn hến sông tươi, sống. Đảm bảo chúng có nguồn gốc từ các vùng nước sạch
  • Làm sạch: Hến rửa sạch bằng cách ngâm trong nước lạnh vài giờ để loại bỏ cát và cặn bẩn. Chà vỏ để loại bỏ bụi bẩn bên ngoài.

Cách chế biến:

• • Hấp: Hấp là một trong những phương pháp tốt nhất. Hấp chúng trong khoảng 5-7 phút cho đến khi vỏ mở ra. Loại bỏ những con hến không mở miệng trong khi nấu.
  • Luộc: Luộc hến trong nước hoặc nước dùng khoảng 5 – 7 phút cho đến khi vỏ mở ra.
  • Tránh nấu quá chín: Nấu quá chín có thể dẫn đến suy thoái chất dinh dưỡng. Chỉ nấu chúng cho đến khi vỏ mở ra và thịt chắc nhưng không bị nhão.

Các thực phẩm kết hợp cùng hến sông giúp tăng tác dụng bảo vệ gan

Kết hợp hến sông với các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác có thể tăng cường tác dụng bảo vệ gan:

• • Rau giàu chất chống oxy hóa: Kết hợp hến với các loại rau lá xanh như rau bina, cải xoăn và bông cải xanh, có nhiều chất chống oxy hóa và hỗ trợ thải độc gan.
  • Chất béo lành mạnh: Bao gồm các nguồn chất béo lành mạnh như dầu ô liu, bơ và các loại hạt để tăng cường hấp thu các vitamin tan trong chất béo có trong hến.
  • Ngũ cốc nguyên hạt: Ăn hến với ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, quinoa hoặc lúa mạch để cung cấp thêm chất xơ và chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe gan.
  • Các loại thảo mộc và gia vị: Sử dụng các loại thảo mộc và gia vị hỗ trợ gan như nghệ, tỏi, gừng và mùi tây trong các món hến của bạn để tăng cường đặc tính thải độc gan.

Một số cá nhân nên thận trọng hoặc tránh ăn hến sông

• • Người bị dị ứng với hến sông.
  • Phụ nữ mang thai và cho con bú
  • Những người có hệ miễn dịch yếu 

Mặc dù hến sông nhìn chung an toàn cho hầu hết mọi người nhưng các tác dụng phụ tiềm ẩn bao gồm:

• • Phản ứng dị ứng: Các triệu chứng có thể từ ngứa nhẹ và sưng tấy đến sốc phản vệ nặng.
  • Các vấn đề về tiêu hóa: Một số người có thể cảm thấy khó chịu ở đường tiêu hóa, chẳng hạn như buồn nôn, nôn hoặc tiêu chảy, đặc biệt nếu hến không tươi hoặc nấu chín đúng cách.
  • Nhiễm kim loại nặng với các triệu chứng như đau bụng, mệt mỏi và các vấn đề về thần kinh.

Việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là rất quan trọng khi tiêu thụ hến sông:

• • Nguồn: Chỉ mua hến từ những nhà cung cấp uy tín, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn.
  • Bảo quản: Bảo quản hến sống trong tủ lạnh và nấu chúng trong vòng một hoặc hai ngày sau khi mua. Giữ chúng trong hộp đựng thoáng khí, chẳng hạn như túi lưới hoặc bát có phủ vải ẩm.
  • Tránh nhiễm chéo: Tránh nhiễm chéo bằng cách sử dụng các dụng cụ và thớt riêng cho hến sống và chín. Rửa tay và các bề mặt thật kỹ sau khi xử lý hến sống.

Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại dược phẩm có chiết xuất từ hến sống, đặc biệt là Taurine để bổ sung các chất dinh dưỡng nên bên cạnh việc tiêu thụ hến.

Hến sông, với những giá trị dinh dưỡng phong phú, đã khẳng định vai trò quan trọng trong việc duy trì, cải thiện sức khỏe lá gan và hỗ trợ phòng ngừa các bệnh về gan. Những lợi ích từ hến sông không chỉ được ghi nhận trong y học cổ truyền mà còn được nhiều nghiên cứu khoa học hiện đại công nhận. Bằng cách bổ sung hến sông vào chế độ ăn uống hàng ngày, chúng ta có thể tận dụng được bí quyết tự nhiên này để bảo vệ gan và nâng cao chất lượng cuộc sống.