Hành động hôm nay để tránh đột quỵ ngày mai

Tuy nhiên, điều đáng mừng là đột quỵ có thể phòng ngừa nếu bạn hành động sớm và đúng cách. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về đột quỵ, những yếu tố nguy cơ, dấu hiệu cảnh báo và quan trọng nhất là các biện pháp hiệu quả để tránh đột quỵ ngay từ hôm nay.

Đột quỵ là gì? Tại sao cần phòng tránh đột quỵ từ sớm?

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ là tình trạng máu ngừng lưu thông đến một phần của não bộ, khiến tế bào não bị thiếu oxy và chết dần chỉ trong vài phút. Đột quỵ có thể xảy ra đột ngột và để lại hậu quả nặng nề nếu không được xử lý kịp thời.

Có hai loại đột quỵ chính:

• • Đột quỵ do thiếu máu cục bộ (ischemic stroke): Chiếm khoảng 80-85% tổng số ca, xảy ra khi mạch máu bị tắc nghẽn do cục máu đông.
  • Đột quỵ do xuất huyết não (hemorrhagic stroke): Chiếm khoảng 15-20%, xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu trong não.

Ngoài ra, còn có một tình trạng gọi là cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) – là dạng “đột quỵ nhẹ”, các triệu chứng thường biến mất sau vài phút đến vài giờ, nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo rất nguy hiểm của một cơn đột quỵ thực sự sắp xảy ra.

Vì sao đột quỵ cực kỳ nguy hiểm?

• • Tỷ lệ tử vong cao: Đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng thứ ba tại Việt Nam, chỉ sau bệnh tim mạch và ung thư.
  • Tàn tật suốt đời: Khoảng 2/3 bệnh nhân đột quỵ sống sót sẽ phải đối mặt với các di chứng như liệt nửa người, mất ngôn ngữ, suy giảm trí nhớ.
  • Chi phí điều trị và phục hồi cao: Một ca đột quỵ có thể tiêu tốn hàng trăm triệu đồng cho điều trị và phục hồi chức năng, gây áp lực lớn cho gia đình và xã hội.

Nếu không phòng tránh đột quỵ ngay thì sẽ rất nguy hiểm

Do đó, chủ động tránh đột quỵ là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân và những người thân yêu.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ

Nhiều người cho rằng đột quỵ là căn bệnh chỉ xảy ra ở người lớn tuổi. Thực tế, bệnh này đang có xu hướng trẻ hóa, ngày càng nhiều người ở độ tuổi 30-40 bị đột quỵ. Điều này có liên quan mật thiết đến các yếu tố nguy cơ sau:

• • Huyết áp cao: Huyết áp cao là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến cả hai dạng đột quỵ. Khi huyết áp tăng quá mức, mạch máu bị tổn thương, dễ hình thành cục máu đông hoặc gây vỡ mạch máu não.
  • Đái tháo đường: Người mắc tiểu đường có nguy cơ đột quỵ cao gấp 2-4 lần so với người bình thường do lượng đường trong máu cao gây tổn thương hệ mạch máu.
  • Mỡ máu cao: Cholesterol xấu (LDL) trong máu cao dễ tích tụ trên thành mạch máu, gây xơ vữa động mạch và tạo điều kiện cho cục máu đông hình thành.
  • Hút thuốc lá và uống rượu: Nicotine và các chất độc trong thuốc lá gây tổn thương mạch máu và tăng huyết áp. Rượu làm rối loạn chức năng gan, tăng nguy cơ chảy máu và làm tăng nguy cơ đột quỵ.
  • Béo phì và lối sống ít vận động: Thừa cân, béo phì và thiếu vận động làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp và rối loạn mỡ máu – tất cả đều là yếu tố nguy cơ cao gây đột quỵ.
  • Căng thẳng kéo dài: Stress kéo dài làm tăng huyết áp và ảnh hưởng đến nhịp tim, dễ dẫn đến các biến cố tim mạch, trong đó có đột quỵ.

Tránh căng thẳng cũng là cách tránh đột quỵ

Nhận biết sớm các dấu hiệu đột quỵ

Nhận diện kịp thời các dấu hiệu của đột quỵ giúp tăng khả năng cứu sống và giảm thiểu di chứng. Hãy nhớ nguyên tắc “F.A.S.T” (theo tiếng Anh) – là viết tắt của:

• • Face (Khuôn mặt): Một bên mặt bị xệ xuống hoặc méo mó.
  • Arms (Cánh tay): Không thể nâng cả hai tay lên ngang nhau.
  • Speech (Lời nói): Nói khó, nói ngọng, không rõ từ.
  • Time (Thời gian): Cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức. Thời gian vàng là trong vòng 3 giờ đầu sau khi xuất hiện triệu chứng.

Ngoài ra, người bệnh có thể có các biểu hiện khác như: mất thăng bằng, tê liệt đột ngột ở tay hoặc chân, đau đầu dữ dội, giảm thị lực bất thường…

Làm gì hôm nay để tránh đột quỵ ngày mai?

Phòng ngừa đột quỵ không khó nếu bạn thực hiện các bước đơn giản và duy trì lối sống lành mạnh mỗi ngày. Dưới đây là các hành động cụ thể bạn nên bắt đầu ngay từ hôm nay:

Kiểm soát huyết áp và chỉ số sức khỏe định kỳ

• • Đo huyết áp thường xuyên, đặc biệt nếu bạn trên 40 tuổi hoặc có tiền sử bệnh lý.
  • Kiểm tra đường huyết, mỡ máu, chức năng gan thận ít nhất mỗi 6 tháng.
  • Nếu có bệnh nền, cần tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để ổn định tình trạng bệnh.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học để tránh đột quỵ

• • Giảm muối: Lượng muối tiêu thụ mỗi ngày nên dưới 5g để tránh tăng huyết áp.
  • Tăng cường rau xanh, trái cây: Cung cấp chất xơ, vitamin, khoáng chất giúp giảm cholesterol và kiểm soát cân nặng.
  • Hạn chế chất béo xấu: Tránh mỡ động vật, thực phẩm chiên rán, nội tạng động vật.
  • Bổ sung chất béo tốt: Dầu ô liu, cá hồi, hạt óc chó, hạt lanh giúp bảo vệ tim mạch.
  • Không bỏ bữa sáng và ăn uống điều độ: Giúp ổn định đường huyết và huyết áp.

Tăng cường hoạt động thể chất

• • Dành ít nhất 30 phút mỗi ngày để tập thể dục: đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội, yoga hoặc thể dục nhịp điệu.
  • Nếu bạn làm việc văn phòng, hãy đứng dậy vận động nhẹ sau mỗi 1 giờ làm việc.
  • Duy trì thói quen vận động giúp cải thiện lưu thông máu, kiểm soát cân nặng và giảm stress.

Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia

• • Ngừng hút thuốc lá là một trong những cách hiệu quả nhất để giảm nguy cơ đột quỵ.
  • Hạn chế tối đa rượu bia, không uống quá 2 đơn vị cồn/ngày với nam và 1 đơn vị với nữ.

Quản lý căng thẳng và chăm sóc tinh thần

• • Tập thiền, yoga, hoặc các kỹ thuật hít thở sâu để giảm căng thẳng.
  • Dành thời gian nghỉ ngơi, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày.
  • Tìm đến chuyên gia tâm lý nếu bạn bị căng thẳng kéo dài hoặc trầm cảm.

Uống đủ nước và tránh mất nước

• • Mất nước làm máu trở nên đặc hơn, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
  • Uống từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, tránh để cơ thể thiếu nước kéo dài.

Những ai nên đặc biệt chú ý đến phòng tránh đột quỵ?

Một số nhóm người có nguy cơ cao cần chủ động kiểm soát các yếu tố nguy cơ và kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên hơn để tránh đột quỵ:

• • Người trên 50 tuổi.
  • Người có tiền sử tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh tim mạch.
  • Người béo phì hoặc có lối sống ít vận động.
  • Người có người thân từng bị đột quỵ.
  • Người hút thuốc, uống rượu nhiều.

Việc phòng tránh đột quỵ sớm sẽ giúp bạn tránh được những biến cố nguy hiểm và bảo vệ cuộc sống của chính mình và gia đình.

Đột quỵ là một “sát thủ thầm lặng” nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh nếu bạn chủ động thay đổi lối sống từ hôm nay. Đừng chờ đến khi cơ thể cảnh báo mới bắt đầu quan tâm đến sức khỏe. Hãy hành động ngay hôm nay bằng những việc đơn giản như ăn uống lành mạnh, tập thể dục, kiểm tra sức khỏe định kỳ để tránh đột quỵ ngày mai.

Sức khỏe là vốn quý nhất. Bảo vệ sức khỏe cũng chính là đầu tư khôn ngoan nhất cho tương lai.