Cảm lạnh là một trong những bệnh lý phổ biến nhất, đặc biệt trong mùa đông hoặc khi thời tiết thay đổi đột ngột. Hầu hết các trường hợp cảm lạnh thường nhẹ, có thể tự khỏi sau vài ngày nếu được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu chủ quan, không điều trị kịp thời hoặc để bệnh kéo dài nhiều ngày, cảm lạnh có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi, người có hệ miễn dịch yếu hoặc bệnh nền.
Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về những biến chứng nguy hiểm của cảm lạnh, dấu hiệu nhận biết khi bệnh trở nặng và cách phòng ngừa để bảo vệ sức khỏe cả gia đình.
Cảm lạnh là gì?
Cảm lạnh là một bệnh nhiễm virus cấp tính đường hô hấp trên, chủ yếu do các loại virus như Rhinovirus, Coronavirus gây ra. Bệnh thường lây lan qua đường hô hấp, tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ người bệnh (hắt hơi, ho, bắt tay, chạm vào vật dụng nhiễm virus…).
Triệu chứng điển hình của cảm lạnh:
-
- Sổ mũi, nghẹt mũi, hắt hơi
- Ho khan, ngứa họng
- Đau đầu nhẹ, mệt mỏi
- Sốt nhẹ hoặc không sốt
- Đau cơ, đau người
- Có thể có viêm họng nhẹ
Thông thường, các triệu chứng cảm lạnh kéo dài từ 5 – 7 ngày và tự khỏi. Tuy nhiên, nếu tình trạng không cải thiện sau 7 ngày, hoặc kéo dài trên 10 ngày, người bệnh có thể đang đối mặt với nguy cơ biến chứng.
Vì sao cảm lạnh kéo dài lại nguy hiểm?
Cảm lạnh tuy là bệnh lành tính nhưng nếu không điều trị đúng cách, hoặc để bệnh tái đi tái lại, sẽ khiến hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn, virus khác xâm nhập sâu hơn vào cơ thể.
Ngoài ra, người bệnh có thể mắc bội nhiễm (nhiễm trùng do vi khuẩn thứ phát), dẫn đến các bệnh lý nặng hơn ở đường hô hấp dưới, tai, xoang, thậm chí tim mạch. Đặc biệt, ở trẻ em, người già và người có bệnh nền, cảm lạnh không được xử lý đúng cách có thể gây hậu quả nghiêm trọng.
Những biến chứng nguy hiểm khi bị cảm lạnh kéo dài
Dưới đây là các biến chứng thường gặp và đáng lo ngại của cảm lạnh nếu không được điều trị đúng cách:
Viêm xoang cấp tính hoặc mạn tính
Virus cảm lạnh làm niêm mạc mũi sưng tấy, tắc nghẽn lỗ thông xoang, khiến dịch mũi ứ đọng. Nếu kéo dài, vi khuẩn sẽ phát triển gây viêm xoang.
Biểu hiện:
-
- Nghẹt mũi nặng, đau nhức vùng trán, má, sau hốc mắt
- Chảy dịch mũi đặc, có màu vàng hoặc xanh
- Mệt mỏi, sốt nhẹ, giảm khả năng ngửi
Nguy cơ:
-
- Viêm xoang mạn tính kéo dài, ảnh hưởng sinh hoạt, giảm chất lượng sống.
- Viêm lan rộng sang các cơ quan khác như tai, mắt.
Viêm tai giữa
Đây là biến chứng thường gặp ở trẻ nhỏ khi bị cảm lạnh kéo dài. Ống Eustachian nối giữa tai giữa và mũi họng bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây viêm tai.
Triệu chứng:
-
- Đau tai, chảy dịch tai, ù tai
- Sốt, quấy khóc (ở trẻ nhỏ)
- Giảm thính lực tạm thời
Hậu quả:
-
- Mất thính lực nếu không được điều trị kịp thời
- Gây viêm tai mạn tính, thủng màng nhĩ
Viêm họng và viêm amidan
Niêm mạc họng bị kích ứng liên tục do ho, sổ mũi có thể dẫn đến viêm họng, viêm amidan do vi khuẩn bội nhiễm.
Dấu hiệu:
-
- Đau rát họng, nuốt vướng
- Amidan sưng to, có mủ
- Sốt cao, hạch cổ nổi
Nguy cơ:
-
- Viêm họng mạn tính, ảnh hưởng giọng nói, ăn uống
- Ở trẻ, có thể gây biến chứng thấp tim nếu viêm do liên cầu khuẩn
Viêm phế quản
Khi virus cảm lạnh lan xuống đường hô hấp dưới, chúng có thể gây viêm phế quản – tình trạng viêm niêm mạc ống phế quản.
Triệu chứng:
-
- Ho nhiều, ho có đờm
- Khò khè, khó thở nhẹ
- Mệt mỏi, đau ngực
Hậu quả:
-
- Viêm phế quản mạn tính, tăng nguy cơ hen suyễn
- Tổn thương đường thở nếu tái phát nhiều lần
Viêm phổi
Viêm phổi là biến chứng nghiêm trọng nhất của cảm lạnh kéo dài, đặc biệt ở trẻ nhỏ, người cao tuổi hoặc người có bệnh nền (tiểu đường, tim mạch, COPD…).
Biểu hiện:
-
- Ho dai dẳng, có đờm vàng xanh
- Sốt cao, rét run
- Khó thở, thở nhanh, đau ngực
- Môi tím tái, da nhợt nhạt
Nguy hiểm:
-
- Có thể dẫn đến suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời
Hen suyễn khởi phát hoặc tái phát
Người có cơ địa dị ứng hoặc tiền sử hen suyễn rất dễ bị khởi phát cơn hen khi bị cảm lạnh kéo dài.
Triệu chứng:
-
- Khò khè, khó thở về đêm
- Nặng ngực, ho nhiều khi thời tiết lạnh
Hậu quả:
-
- Cơn hen cấp tính nguy hiểm, ảnh hưởng tim phổi
- Làm trầm trọng tình trạng bệnh nền
Viêm cơ tim, thấp tim (hiếm gặp)
Trường hợp cảm lạnh do liên cầu khuẩn không điều trị đúng cách có thể gây biến chứng thấp tim, ảnh hưởng van tim và cơ tim.
Biểu hiện:
-
- Đau ngực, mệt mỏi nhiều
- Nhịp tim nhanh bất thường
- Khó thở khi gắng sức
Nguy cơ:
-
- Gây suy tim, viêm cơ tim, ảnh hưởng đến tính mạng
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Cảm lạnh thông thường không cần dùng thuốc kháng sinh, nhưng nếu xuất hiện các dấu hiệu dưới đây, người bệnh cần đi khám càng sớm càng tốt:
-
- Sốt cao kéo dài > 3 ngày
- Ho nhiều, ho có đờm vàng xanh
- Đau ngực, khó thở, thở nhanh
- Nghẹt mũi, đau đầu, đau tai dữ dội
- Mệt mỏi kéo dài, ăn uống kém
- Trẻ nhỏ bỏ bú, sốt cao, co giật
- Người cao tuổi có bệnh nền kèm theo triệu chứng nặng
Việc điều trị sớm giúp ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm của cảm lạnh, giảm thời gian phục hồi và tránh ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
Cách phòng ngừa cảm lạnh và biến chứng hiệu quả
Để hạn chế nguy cơ mắc cảm lạnh và những biến chứng nặng nề, bạn và gia đình cần duy trì các thói quen phòng bệnh tích cực mỗi ngày:
Giữ ấm cơ thể, đặc biệt khi ra ngoài
-
- Mặc đủ ấm, đội mũ, đeo khẩu trang, mang găng tay, tất
- Giữ ấm vùng cổ, ngực, bàn chân
- Không tắm muộn hoặc tắm nước lạnh
Ăn uống đầy đủ, tăng cường đề kháng
-
- Bổ sung rau xanh, trái cây, đặc biệt các loại giàu vitamin C, D
- Uống nước ấm thường xuyên
- Dùng tỏi, gừng, nghệ trong bữa ăn
Rửa tay thường xuyên, vệ sinh cá nhân sạch sẽ
-
- Tránh đưa tay lên mặt, mũi, miệng
- Rửa tay sau khi đi ngoài, trước khi ăn
Tránh tiếp xúc với người đang bị bệnh
-
- Không dùng chung đồ cá nhân
- Giữ khoảng cách khi có người hắt hơi, ho
Giữ nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ
-
- Mở cửa đón ánh nắng ban ngày
- Tránh môi trường ẩm mốc, bụi bẩn
Nghỉ ngơi đầy đủ, vận động nhẹ nhàng
-
- Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày
- Tập thể dục nhẹ để tăng sức đề kháng
Cảm lạnh có thể là bệnh nhẹ, nhưng khi kéo dài hoặc không được chăm sóc đúng cách, nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như viêm xoang, viêm phổi, viêm tai, thậm chí ảnh hưởng đến tim mạch. Vì vậy, đừng chủ quan với các triệu chứng tưởng chừng như đơn giản.
Ngay từ khi xuất hiện dấu hiệu cảm lạnh, hãy chủ động chăm sóc sức khỏe bằng cách giữ ấm, ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý và theo dõi diễn biến bệnh. Nếu bệnh không cải thiện sau vài ngày, đừng ngần ngại đến bác sĩ để được tư vấn, điều trị kịp thời, tránh biến chứng nặng nề ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
