Bạn có đang bị tiểu đường mà không hề biết? 3 dấu hiệu rõ ràng!

Tổng quan về bệnh tiểu đường

Tiểu đường là gì?

Tiểu đường là tình trạng rối loạn chuyển hóa đường trong máu do cơ thể thiếu hụt insulin (hormone điều hòa đường huyết) hoặc không sử dụng insulin hiệu quả. Có hai loại tiểu đường chính:

• • Tiểu đường tuýp 1: Thường gặp ở người trẻ, do tuyến tụy không sản xuất insulin.
  • Tiểu đường tuýp 2: Chiếm khoảng 90% tổng số ca mắc, thường gặp ở người trung niên, người thừa cân, ít vận động. Cơ thể vẫn sản xuất insulin nhưng không sử dụng hiệu quả.

Ngoài ra còn có tiểu đường thai kỳ, xảy ra tạm thời trong thai kỳ, nhưng nếu không kiểm soát tốt có thể tiến triển thành tiểu đường tuýp 2 sau sinh.

Vì sao nhiều người mắc tiểu đường mà không biết?

Một trong những lý do khiến tiểu đường trở thành “kẻ giết người thầm lặng” là do giai đoạn đầu của bệnh diễn ra âm thầm, không gây đau đớn hay khó chịu rõ rệt. Nhiều người chỉ phát hiện ra khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn biến chứng như mờ mắt, tê bì tay chân, suy thận hoặc nhồi máu cơ tim.

Thêm vào đó, các dấu hiệu tiểu đường giai đoạn đầu rất dễ nhầm lẫn với tình trạng mệt mỏi, stress, ăn uống không điều độ hoặc do tuổi tác. Chính vì thế, việc trang bị kiến thức để nhận diện sớm dấu hiệu tiểu đường là vô cùng cần thiết.

Bạn có đang mắc tiểu đường mà không hề biết? Đây là 3 dấu hiệu rõ ràng nhất

Dưới đây là 3 dấu hiệu thường gặp nhất ở người đang mắc tiểu đường, đặc biệt là tiểu đường tuýp 2. Nếu bạn gặp một hoặc nhiều trong số những triệu chứng này một cách thường xuyên, hãy đến cơ sở y tế kiểm tra đường huyết càng sớm càng tốt.

Dấu hiệu 1: Khát nước và đi tiểu nhiều lần bất thường

Đây là một trong những biểu hiện điển hình của người mắc tiểu đường nhưng thường bị bỏ qua.

• • Nguyên nhân: Khi lượng đường trong máu tăng cao, cơ thể sẽ cố gắng loại bỏ bớt lượng đường dư thừa qua đường tiểu. Kết quả là bạn đi tiểu nhiều hơn, đặc biệt là vào ban đêm. Quá trình này khiến cơ thể mất nước, dẫn đến cảm giác khát nước liên tục.
  • Biểu hiện: Uống rất nhiều nước trong ngày, cảm thấy miệng khô, và đi tiểu nhiều lần – thậm chí thức giấc vào ban đêm để đi vệ sinh.

Cảnh báo: Nhiều người nhầm lẫn dấu hiệu này với việc uống nhiều nước do thời tiết nóng hoặc do uống trà lợi tiểu, nhưng nếu hiện tượng này xảy ra kéo dài hơn 1 – 2 tuần, bạn nên đi kiểm tra đường huyết.

Dấu hiệu 2: Mệt mỏi kéo dài, thiếu năng lượng dù ăn uống bình thường

Cơ thể cần đường (glucose) để tạo năng lượng. Tuy nhiên, ở người bị tiểu đường, dù lượng đường trong máu cao, nhưng các tế bào không thể hấp thụ và sử dụng đường hiệu quả do kháng insulin. Kết quả là bạn cảm thấy mệt mỏi kéo dài, uể oải và thiếu sức sống.

• • Biểu hiện thường gặp:
    • Mệt mỏi không rõ lý do dù ngủ đủ.
    • Cảm thấy nặng nề, lười vận động, giảm khả năng tập trung.
    • Dễ cáu gắt, mất kiên nhẫn với những hoạt động thường ngày.

Cảnh báo: Nếu bạn ăn uống đủ bữa, không thiếu ngủ mà vẫn mệt mỏi không rõ nguyên nhân, hãy nghĩ đến khả năng rối loạn chuyển hóa đường – một dấu hiệu sớm của bệnh tiểu đường.

Dấu hiệu 3: Vết thương lâu lành, dễ nhiễm trùng

Một trong những tác động âm thầm của tiểu đường là làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm khả năng chống lại vi khuẩn và virus. Đồng thời, đường huyết cao ảnh hưởng đến quá trình lưu thông máu, khiến vết thương khó lành và dễ bị nhiễm trùng.

• • Biểu hiện:
    • Các vết trầy xước nhỏ mất nhiều ngày mới lành.
    • Hay bị mụn nhọt, mẩn ngứa, hoặc nấm da ở các vùng ẩm như bẹn, nách.
    • Với phụ nữ, dễ bị nhiễm nấm âm đạo tái đi tái lại.

Cảnh báo: Khi thấy mình có nhiều vết trầy xước nhỏ, vết côn trùng cắn lâu khỏi hoặc nhiễm trùng da lặp đi lặp lại, đừng chủ quan. Đây có thể là dấu hiệu cảnh báo cơ thể bạn đang không kiểm soát được đường huyết.

Ngoài 3 dấu hiệu chính, tiểu đường còn có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác

Bên cạnh ba dấu hiệu phổ biến như khát nước – tiểu nhiều, mệt mỏi kéo dài và vết thương lâu lành, bệnh tiểu đường còn có thể âm thầm thể hiện qua nhiều triệu chứng khác. Những biểu hiện này có thể nhẹ, không gây khó chịu tức thì, nhưng lại phản ánh rõ sự rối loạn trong chuyển hóa đường và tổn thương trên nhiều hệ cơ quan.

Dưới đây là một số triệu chứng phụ nhưng đáng lưu ý, bạn nên theo dõi và không nên xem nhẹ:

Sụt cân không rõ nguyên nhân

• • Biểu hiện: Giảm cân đột ngột, dù ăn uống vẫn bình thường hoặc thậm chí ăn nhiều hơn.
  • Cơ chế: Khi cơ thể không thể sử dụng glucose làm năng lượng, nó sẽ bắt đầu phá hủy mỡ và cơ để lấy năng lượng thay thế. Điều này dẫn đến giảm khối lượng cơ bắp và mỡ, khiến bạn sụt cân không kiểm soát.
  • Lưu ý: Đây là dấu hiệu thường thấy ở tiểu đường tuýp 1, nhưng cũng có thể gặp ở một số trường hợp tiểu đường tuýp 2 không được kiểm soát.

Thị lực mờ, nhìn nhòe, khó lấy nét

• • Biểu hiện: Nhìn mờ, như có lớp sương mỏng trước mắt; đôi khi nhìn thấy các “đốm đen” di chuyển – còn gọi là “ruồi bay”.
  • Nguyên nhân: Mức đường huyết cao làm thay đổi hình dạng và độ cong của thủy tinh thể, khiến mắt không điều tiết tốt. Nếu không kiểm soát tốt đường huyết, lâu dài có thể gây tổn thương võng mạc, dẫn đến bệnh bệnh lý võng mạc do tiểu đường – nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa ở người lớn.

Lưu ý: Nếu bạn bỗng dưng bị mờ mắt kéo dài mà không rõ lý do, hãy nghĩ ngay đến khả năng liên quan đến đường huyết.

Ngứa da, khô da, bong tróc và nhiễm nấm da tái diễn

• • Biểu hiện: Da khô ráp, nứt nẻ, đặc biệt ở chân và khuỷu tay; dễ ngứa hoặc có mảng da sẫm màu ở cổ, nách, bẹn.
  • Nguyên nhân:

• • • Đường huyết cao làm mất nước qua nước tiểu, khiến da khô.
    • Đồng thời, hệ miễn dịch suy yếu khiến người bệnh dễ bị nhiễm nấm da, nhất là ở các vùng ẩm ướt như nếp gấp da, vùng kín, kẽ tay chân.

Lưu ý: Phụ nữ bị nấm âm đạo tái đi tái lại nhiều lần, dù đã điều trị, nên xét nghiệm kiểm tra đường huyết vì đây là một dấu hiệu đặc trưng của tiểu đường giai đoạn đầu.

Tê bì, châm chích, đau nhức tay chân

• • Biểu hiện: Cảm giác như có kim châm, kiến bò, tê rần hoặc đau nhói ở bàn tay, bàn chân; đôi khi mất cảm giác nhẹ ở đầu ngón tay, ngón chân.
  • Nguyên nhân: Đây là hậu quả của tình trạng tổn thương thần kinh ngoại biên do đường huyết cao kéo dài, còn gọi là biến chứng thần kinh ngoại biên của tiểu đường.
  • Lưu ý: Tình trạng này thường xuất hiện về đêm, làm mất ngủ hoặc khiến người bệnh đi lại khó khăn.

Thường xuyên đói bụng, thèm ăn, nhất là đồ ngọt

• • Biểu hiện: Ăn xong không lâu đã thấy đói, dễ cáu gắt nếu không ăn kịp thời.
  • Nguyên nhân: Do cơ thể không hấp thụ được glucose, các tế bào gửi tín hiệu đói để yêu cầu nạp thêm năng lượng, dù thực tế lượng đường trong máu đang rất cao.
  • Lưu ý: Đây là một trong những dấu hiệu khiến nhiều người lầm tưởng mình đang “ăn khỏe” hoặc “chuyển hóa tốt” nhưng thực chất là cơ thể đang thiếu hụt năng lượng ở cấp độ tế bào.

Giảm ham muốn tình dục, rối loạn cương dương ở nam giới

• • Biểu hiện: Nam giới bị giảm hứng thú tình dục, khó cương cứng hoặc duy trì cương cứng; nữ giới có thể bị khô âm đạo, đau rát khi quan hệ.
  • Nguyên nhân: Tiểu đường làm tổn thương mạch máu và dây thần kinh điều khiển cơ quan sinh dục, đồng thời ảnh hưởng đến hormone giới tính.
  • Lưu ý: Nhiều nam giới phát hiện mắc tiểu đường sau khi đi khám vì rối loạn chức năng tình dục.

Hay mắc các bệnh nhiễm trùng

• • Biểu hiện: Dễ bị cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản, nhiễm trùng tiết niệu hoặc da liễu.
  • Nguyên nhân: Đường huyết cao làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ bị các tác nhân gây bệnh tấn công.
  • Lưu ý: Những người hay bị viêm tái phát hoặc dùng kháng sinh thường xuyên nên kiểm tra đường huyết để loại trừ nguyên nhân gốc rễ là tiểu đường.

Da sẫm màu ở vùng nách, cổ hoặc bẹn – dấu hiệu của kháng insulin

• • Biểu hiện: Vùng da ở cổ, nách, bẹn trở nên sẫm màu, nhẵn bóng hoặc hơi sần.
  • Nguyên nhân: Đây là tình trạng rối loạn sắc tố da do kháng insulin, hay gặp ở người tiền tiểu đường hoặc tiểu đường tuýp 2.

  • Lưu ý: Đặc điểm này thường gặp ở người có cơ địa béo phì, và là dấu hiệu cảnh báo sớm để phòng ngừa tiểu đường hiệu quả.

Ai là người nên chủ động kiểm tra đường huyết định kỳ?

Bạn nên xét nghiệm đường huyết thường xuyên nếu thuộc một trong các nhóm sau:

• • Người từ 40 tuổi trở lên.
  • Người thừa cân, béo phì (BMI > 23).
  • Có tiền sử gia đình mắc tiểu đường.
  • Phụ nữ có tiền sử tiểu đường thai kỳ.
  • Người có lối sống ít vận động, hay ăn đồ ngọt, đồ chiên rán.
  • Người có huyết áp cao hoặc rối loạn mỡ máu.

Ngoài ra, bất kỳ ai cảm thấy cơ thể mình xuất hiện các dấu hiệu cảnh báo tiểu đường kể trên cũng nên đến cơ sở y tế để kiểm tra đường huyết càng sớm càng tốt.

Nên làm gì nếu nghi ngờ mình mắc tiểu đường?

Nếu bạn có những dấu hiệu nghi ngờ, hãy thực hiện các bước sau:

Kiểm tra đường huyết:

• • Đường huyết lúc đói: nên kiểm tra sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ.
  • Đường huyết sau ăn 2 giờ: cho biết khả năng cơ thể xử lý glucose.
  • HbA1c (Hemoglobin A1c): phản ánh mức đường huyết trung bình trong 2 – 3 tháng gần nhất.

Các chỉ số gợi ý mắc tiểu đường:

• • Đường huyết lúc đói ≥ 7.0 mmol/L.
  • Đường huyết sau ăn 2 giờ ≥ 11.1 mmol/L.
  • HbA1c ≥ 6.5%.

Thay đổi lối sống:

• • Hạn chế đường, tinh bột nhanh (bánh kẹo, nước ngọt).
  • Tăng cường rau xanh, chất xơ, ngũ cốc nguyên cám.
  • Tập thể dục đều đặn 30 phút mỗi ngày.
  • Ngủ đủ giấc, giảm stress, hạn chế thức khuya.

Theo dõi định kỳ:

Nếu chưa mắc bệnh nhưng có nguy cơ cao, hãy kiểm tra đường huyết định kỳ 3 – 6 tháng/lần để phòng ngừa hiệu quả.

Tiểu đường không còn là bệnh “người già” như nhiều người lầm tưởng. Ngày nay, số ca mắc ở người trẻ tuổi ngày càng tăng nhanh do lối sống ít vận động, thừa cân, ăn uống thiếu kiểm soát. Việc nhận biết sớm dấu hiệu của tiểu đường là yếu tố quyết định trong việc chẩn đoán, điều trị và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Đừng chờ đến khi cơ thể “lên tiếng” bằng biến chứng mới bắt đầu quan tâm. Hãy để ý đến các tín hiệu như đi tiểu nhiều, khát nước bất thường, mệt mỏi kéo dài, vết thương lâu lành… và chủ động kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm bệnh tiểu đường, nếu có.