Bảo vệ sức khỏe mùa hè cho người cao tuổi

Mùa hè với đặc trưng thời tiết nắng nóng, oi bức, độ ẩm cao và nhiệt độ thường xuyên vượt ngưỡng 35°C có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của nhiều đối tượng, đặc biệt là bảo vệ sức khỏe mùa hè cho người cao tuổi. Ở độ tuổi này, cơ thể đã suy giảm chức năng điều hòa thân nhiệt, hệ miễn dịch yếu hơn và dễ bị tổn thương trước các tác nhân thời tiết khắc nghiệt.

Vì sao người cao tuổi dễ bị ảnh hưởng bởi nắng nóng mùa hè?

Tuổi càng cao, cơ thể càng khó thích nghi với sự thay đổi thời tiết. Một số yếu tố khiến người cao tuổi dễ bị tổn thương trong mùa hè bao gồm:

• • Khả năng điều hòa thân nhiệt suy giảm: Người già ít đổ mồ hôi hơn người trẻ, nên khả năng làm mát cơ thể kém hơn.
  • Hệ tim mạch yếu: Tăng nguy cơ huyết áp tăng cao hoặc tụt huyết áp khi thời tiết thay đổi đột ngột.
  • Hệ miễn dịch suy giảm: Dễ bị nhiễm trùng, viêm đường hô hấp hoặc các bệnh lý do virus, vi khuẩn mùa hè.
  • Mắc nhiều bệnh nền: Tiểu đường, tim mạch, suy thận, hô hấp… là những bệnh dễ trầm trọng hơn trong môi trường nóng ẩm.
  • Ít vận động, lối sống thụ động: Gây ra các rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng xấu đến thể chất và tinh thần.

Những rủi ro sức khỏe thường gặp ở người cao tuổi trong mùa hè

Nếu không có các biện pháp phòng ngừa hợp lý, người cao tuổi có thể gặp các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như:

Mất nước và rối loạn điện giải

Do uống ít nước, đổ mồ hôi nhiều hoặc sử dụng thuốc lợi tiểu, người già rất dễ bị mất nước. Điều này dẫn đến:

• • Mệt mỏi, chóng mặt
  • Hạ huyết áp
  • Nhức đầu, hoa mắt
  • Rối loạn nhịp tim
  • Co giật nhẹ hoặc rối loạn tri giác

Say nắng, sốc nhiệt

Khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể không kịp làm mát sẽ dẫn đến tình trạng say nắng hoặc nghiêm trọng hơn là sốc nhiệt với biểu hiện:

• • Sốt cao trên 39°C
  • Da đỏ, khô hoặc toát mồ hôi nhiều
  • Mạch nhanh, thở dồn dập
  • Lơ mơ, hôn mê
  • Có thể gây tử vong nếu không cấp cứu kịp thời

Bệnh đường hô hấp

Mùa hè có độ ẩm cao, nhiều nấm mốc và bụi trong không khí là yếu tố làm trầm trọng hơn các bệnh:

• • Viêm phế quản mãn tính
  • Hen suyễn
  • Viêm phổi
  • Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

Bệnh đường tiêu hóa

Thức ăn dễ ôi thiu, không được bảo quản đúng cách làm tăng nguy cơ:

• • Ngộ độc thực phẩm
  • Rối loạn tiêu hóa
  • Tiêu chảy cấp
  • Viêm đại tràng

Hướng dẫn bảo vệ sức khỏe mùa hè cho người cao tuổi

Để bảo vệ sức khỏe mùa hè cho người cao tuổi, cần chú trọng thực hiện đồng bộ nhiều biện pháp, từ chăm sóc cơ bản đến theo dõi sức khỏe chuyên sâu.

Duy trì nhiệt độ môi trường sống ổn định

• • Nơi ở cần thoáng mát, có quạt hoặc điều hòa nhưng tránh nhiệt độ quá lạnh (duy trì từ 26 – 28°C).
  • Tránh để người cao tuổi ra ngoài vào thời điểm nắng gắt (10h – 16h).
  • Nếu phải ra ngoài, cần mặc quần áo dài, sáng màu, đội mũ rộng vành, đeo kính râm.

Uống đủ nước mỗi ngày

• • Người cao tuổi nên uống 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày, kể cả khi không khát.
  • Bổ sung nước điện giải tự nhiên từ nước dừa, nước canh, nước hoa quả tươi không đường.
  • Tránh đồ uống có caffein, rượu, bia vì dễ gây mất nước.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp

• • Ăn nhiều rau xanh, trái cây tươi (dưa hấu, cam, đu đủ, chuối…) để bổ sung vitamin và khoáng chất.
  • Tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, thức ăn chiên rán, cay nóng.
  • Ưu tiên món luộc, hấp, nấu mềm dễ tiêu hóa.
  • Không để thức ăn quá lâu ở nhiệt độ phòng; nấu đến đâu ăn đến đó.
  • Kiểm tra tủ lạnh, vệ sinh sạch sẽ khu vực bảo quản thực phẩm.

Tập luyện vừa sức, đúng thời điểm

• • Người cao tuổi nên duy trì các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, khí công, thái cực quyền, vào sáng sớm hoặc chiều mát.
  • Không tập thể dục ngoài trời khi nắng to, tránh mất sức, say nắng.

Theo dõi bệnh nền thường xuyên

• • Đo huyết áp, đường huyết mỗi ngày hoặc theo chỉ định bác sĩ.
  • Duy trì uống thuốc đúng giờ, không tự ý thay đổi liều.
  • Tái khám định kỳ, đặc biệt nếu có dấu hiệu bất thường như mệt mỏi kéo dài, đau ngực, ho dai dẳng…

Giữ gìn vệ sinh cá nhân

• • Tắm nước mát hàng ngày, không tắm sau khi đi ngoài nắng hoặc khi vừa ăn no.
  • Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý 1–2 lần/ngày.
  • Thay quần áo thường xuyên, ưu tiên chất liệu cotton, thoáng khí.

Tăng cường sức đề kháng

• • Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya.
  • Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng.
  • Có thể bổ sung vitamin C, D, kẽm… nếu có chỉ định.

Dấu hiệu cảnh báo cần đưa người cao tuổi đi khám ngay

Trong mùa hè, nếu người cao tuổi có các dấu hiệu sau, cần đưa đến cơ sở y tế để được kiểm tra kịp thời:

• • Mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân
  • Sốt cao liên tục > 38,5°C
  • Thở gấp, ho khò khè, khó thở
  • Tim đập nhanh bất thường
  • Tiêu chảy, nôn ói nhiều lần
  • Da khô, môi nứt nẻ, tiểu ít – dấu hiệu mất nước

Không nên tự ý dùng thuốc hạ sốt, cầm tiêu chảy hoặc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

Vai trò của gia đình trong việc bảo vệ người cao tuổi mùa hè

Gia đình đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe người cao tuổi, đặc biệt vào mùa hè:

• • Quan tâm giờ giấc sinh hoạt, đảm bảo người già ngủ đủ, ăn đúng giờ.
  • Nhắc nhở uống nước, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý.
  • Theo dõi biểu hiện sức khỏe hằng ngày, hỗ trợ khi có dấu hiệu bất thường.
  • Tạo không khí vui vẻ, gắn kết trong gia đình, giúp người cao tuổi tránh cảm giác cô đơn.

Đặc biệt, trong thời kỳ hậu Covid-19, các bệnh lý nền cần được kiểm soát chặt chẽ, đồng thời chú trọng bảo vệ đường hô hấp, tránh lây nhiễm chéo từ người thân.

Bảo vệ sức khỏe mùa hè cho người cao tuổi không chỉ là trách nhiệm, mà còn là hành động yêu thương và gìn giữ hạnh phúc gia đình. Với những biện pháp thiết thực như điều chỉnh chế độ ăn, đảm bảo môi trường sống mát mẻ, theo dõi sức khỏe định kỳ và duy trì vận động hợp lý, chúng ta có thể giúp người thân cao tuổi vượt qua mùa hè một cách an toàn và khỏe mạnh.

Hãy luôn nhớ rằng, một chút quan tâm đúng cách hôm nay sẽ mang lại nhiều năm tháng khỏe mạnh và an vui cho ông bà, cha mẹ – những người luôn cần sự chăm sóc dịu dàng nhất từ chính gia đình.