Điều đặc biệt là bạn hoàn toàn có thể kiểm tra nhanh sức khỏe mạch máu của mình chỉ trong vòng 30 giây với những cách đơn giản, dễ thực hiện tại nhà. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng của mạch máu, dấu hiệu cảnh báo sớm và cách kiểm tra để chủ động phòng ngừa bệnh lý tim mạch và tuần hoàn nguy hiểm.
Vì sao cần quan tâm đến sức khỏe mạch máu?
Mạch máu là hệ thống “đường ống” gồm động mạch, tĩnh mạch và mao mạch, có nhiệm vụ vận chuyển máu từ tim đến khắp cơ thể và ngược lại. Mỗi ngày, hàng trăm nghìn lít máu được bơm đi qua hơn 100.000 km mạch máu để duy trì hoạt động sống.
Nếu hệ thống mạch máu bị tổn thương hoặc tắc nghẽn, máu không thể lưu thông hiệu quả, dẫn đến:
-
- Thiếu oxy và dưỡng chất cho tế bào
- Tăng áp lực lên tim và não
- Tăng nguy cơ hình thành cục máu đông
- Gây ra các bệnh lý như cao huyết áp, đột quỵ, nhồi máu cơ tim, xơ vữa động mạch
Kiểm tra định kỳ để có thể kiểm soát được sức khỏe mạch máu
Tình trạng suy giảm sức khỏe mạch máu có thể âm thầm diễn ra nhiều năm mà không có triệu chứng rõ rệt. Vì vậy, kiểm tra định kỳ và nhận biết sớm dấu hiệu bất thường là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe mạch máu và phòng ngừa các biến chứng nghiêm trọng.
Dấu hiệu cảnh báo sớm mạch máu đang gặp vấn đề
Cơ thể thường phát ra những tín hiệu báo động nếu hệ mạch máu có dấu hiệu suy yếu hoặc tổn thương. Bạn không nên bỏ qua các biểu hiện sau:
-
- Tê bì chân tay, đặc biệt là vào ban đêm hoặc khi ngồi lâu
- Chóng mặt, hoa mắt, nhất là khi đứng dậy nhanh
- Đau đầu thường xuyên, đặc biệt vùng gáy, trán
- Khó thở, hồi hộp, tim đập nhanh bất thường
- Lạnh đầu ngón tay, ngón chân dù thời tiết bình thường
- Da nhợt nhạt, xanh xao, dễ bầm tím
- Giảm trí nhớ, mất tập trung, mệt mỏi kéo dài
Nếu bạn gặp từ 2 dấu hiệu trở lên, hãy thận trọng vì rất có thể hệ mạch máu của bạn đang trong tình trạng báo động.
Bài kiểm tra sức khỏe mạch máu trong 30 giây
Dưới đây là một số cách đơn giản giúp bạn tự kiểm tra sức khỏe mạch máu ngay tại nhà, chỉ trong 30 giây:
Kiểm tra nhịp mạch cổ tay
-
- Ngồi yên, thả lỏng, đặt hai ngón tay trỏ và giữa lên động mạch ở cổ tay (phía ngón cái).
- Đếm số nhịp mạch trong 30 giây, sau đó nhân đôi để có kết quả nhịp tim/phút.
- Nhịp tim bình thường ở người lớn là từ 60 – 100 nhịp/phút.
Nếu nhịp quá nhanh, quá chậm, hoặc không đều, có thể là dấu hiệu tuần hoàn máu kém hoặc bệnh tim mạch.
Kiểm tra màu sắc và nhiệt độ da
-
- Quan sát bàn tay, bàn chân: nếu da xanh xao, nhợt nhạt, đầu ngón lạnh hơn bình thường, đó là dấu hiệu máu không lưu thông tốt.
Kiểm tra khả năng phục hồi màu da
-
- Ấn nhẹ ngón tay vào móng tay hoặc da tay trong 5 giây rồi thả ra.
- Nếu màu da/móng tay trở lại bình thường sau 2 giây: tuần hoàn tốt.
- Nếu phục hồi chậm hơn 3 giây: tuần hoàn có thể đang bị cản trở.
Kiểm tra tĩnh mạch chân
-
- Đứng thẳng trong vài phút, quan sát mặt sau bắp chân.
- Nếu thấy tĩnh mạch nổi rõ, màu xanh tím hoặc có cảm giác đau tức nhẹ, có thể là dấu hiệu suy giãn tĩnh mạch.
Những bài kiểm tra này không thay thế việc chẩn đoán y khoa, nhưng là gợi ý quan trọng để bạn nhận biết sớm và chủ động kiểm tra chuyên sâu khi cần.
Nguyên nhân khiến sức khỏe mạch máu suy yếu theo thời gian
Có nhiều yếu tố góp phần làm suy giảm sức khỏe mạch máu:
-
- Tuổi tác: Càng lớn tuổi, thành mạch máu càng mất dần độ đàn hồi, dễ bị xơ cứng, dẫn đến giảm lưu thông máu.
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thực phẩm nhiều chất béo bão hòa, đường tinh luyện, đồ chiên rán… là nguyên nhân hàng đầu gây xơ vữa động mạch.
- Lối sống tĩnh tại: Ngồi lâu, ít vận động làm máu lưu thông kém, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông và bệnh tim mạch.
- Hút thuốc lá và uống rượu: Nicotine và cồn làm tổn thương lớp nội mạc mạch máu, gây co mạch và tích tụ cholesterol xấu.
- Stress kéo dài: Căng thẳng làm tăng hormone cortisol, gây viêm mạch máu và ảnh hưởng đến huyết áp.
Một số lối sống không lành mạnh và stress sẽ khiến sức khỏe mạch máu giảm sút
Làm thế nào để bảo vệ và cải thiện sức khỏe mạch máu?
Một số thay đổi trong lối sống hằng ngày có thể giúp bạn tăng cường sức khỏe mạch máu một cách tự nhiên và bền vững:
Ăn uống khoa học
-
- Tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt
- Ưu tiên thực phẩm giàu omega-3: cá hồi, hạt lanh, óc chó
- Giảm muối, đường, chất béo bão hòa
- Uống đủ nước mỗi ngày (tối thiểu 2 lít)
Vận động đều đặn
-
- Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày: đi bộ, bơi, yoga, đạp xe
- Tránh ngồi một chỗ quá lâu, nên đứng dậy và vận động nhẹ sau mỗi 1 giờ làm việc
Kiểm soát huyết áp, đường huyết, mỡ máu
-
- Khám sức khỏe định kỳ để theo dõi các chỉ số
- Điều trị sớm nếu phát hiện bất thường
Ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng
-
- Ngủ 7–8 tiếng mỗi đêm
- Thư giãn bằng thiền, âm nhạc nhẹ, đọc sách hoặc trò chuyện cùng người thân
Bổ sung thảo dược và thực phẩm chức năng hợp lý
-
- Một số thảo dược như ginkgo biloba, đan sâm, tỏi, đinh lăng… đã được nghiên cứu có tác dụng hỗ trợ lưu thông máu và bảo vệ mạch máu.
- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thực phẩm chức năng hoặc thuốc hỗ trợ.
Khi nào bạn nên đi khám chuyên sâu?
Bạn nên đến cơ sở y tế nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
-
- Tê liệt nửa người, khó nói, méo miệng (nguy cơ tai biến)
- Đau thắt ngực, khó thở, tim đập nhanh hoặc loạn nhịp
- Sưng đau, nổi tĩnh mạch ở chân (nguy cơ huyết khối)
- Đau đầu dữ dội, thị lực giảm, mất thăng bằng
Ngoài ra, người trên 40 tuổi hoặc có tiền sử bệnh tim mạch, cao huyết áp, đái tháo đường nên tầm soát sức khỏe mạch máu định kỳ 6 tháng/lần.
