Khi thời tiết chuyển mùa, đặc biệt là những đợt trời lạnh đột ngột, cơ thể chúng ta phải đối mặt với nhiều thay đổi bất ngờ. Nếu không chuẩn bị và thích nghi kịp thời, bạn và người thân có nguy cơ cao mắc phải những bệnh nguy hiểm thường gặp liên quan đến tim mạch, hô hấp và miễn dịch. Đặc biệt, người cao tuổi, trẻ nhỏ và người có bệnh nền mãn tính là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất.
Vậy những căn bệnh nào cần đặc biệt cảnh giác khi trời chuyển lạnh nhanh? Làm sao để nhận biết sớm dấu hiệu và có biện pháp phòng tránh hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để bảo vệ sức khỏe chủ động, giảm thiểu rủi ro trong những ngày nhiệt độ xuống thấp đột ngột.
Vì sao trời lạnh đột ngột dễ gây bệnh?
Cơ thể chưa kịp thích nghi với nhiệt độ thay đổi
Khi trời chuyển lạnh đột ngột, cơ thể cần thời gian để thích nghi với điều kiện nhiệt độ mới. Nếu quá trình này diễn ra quá nhanh, mạch máu bị co lại, huyết áp dao động mạnh, hệ miễn dịch bị suy yếu tạm thời – tạo điều kiện cho các virus, vi khuẩn tấn công.
Sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt
-
- Mặc chưa đủ ấm, tắm nước lạnh, đi ngoài trời sớm
- Ngủ muộn, ăn uống kém, lười vận động khi trời lạnh
- Dùng máy sưởi hoặc điều hòa sai cách làm không khí khô, ảnh hưởng hô hấp
Tất cả các yếu tố này khiến sức khỏe suy giảm nhanh chóng nếu không được điều chỉnh kịp thời.
Cảnh báo 3 bệnh nguy hiểm thường gặp khi trời lạnh đột ngột
Dưới đây là ba bệnh lý thường gặp và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm mà bạn cần đặc biệt chú ý:
BỆNH 1: ĐỘT QUỴ (ĐỘT QUỴ NÃO, NHỒI MÁU CƠ TIM)
Đột quỵ là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp nhất vào mùa lạnh, đặc biệt khi nhiệt độ giảm sâu đột ngột vào sáng sớm hoặc ban đêm. Nhiệt độ thấp gây co mạch, làm huyết áp tăng nhanh và tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
Biểu hiện cảnh báo sớm:
-
- Đau đầu đột ngột, chóng mặt
- Tê liệt nửa mặt, nửa người
- Nói khó, mất ý thức tạm thời
- Thị lực giảm, nhìn mờ
Đối tượng có nguy cơ cao:
-
- Người cao tuổi
- Người có tiền sử tăng huyết áp, rối loạn lipid máu
- Người hút thuốc, uống rượu thường xuyên
- Người mắc tiểu đường, béo phì
Cách phòng tránh:
-
- Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vào sáng sớm và tối
- Kiểm soát huyết áp, mỡ máu và đường huyết
- Uống đủ nước, ăn uống lành mạnh
- Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày, tránh gắng sức đột ngột
- Tránh tắm khuya hoặc ra ngoài đột ngột khi trời lạnh
BỆNH 2: VIÊM PHỔI, VIÊM PHẾ QUẢN
Các bệnh đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản, cảm cúm, viêm họng có xu hướng gia tăng nhanh trong những ngày lạnh đột ngột, đặc biệt là ở trẻ em và người già. Không khí lạnh và khô làm niêm mạc đường hô hấp khô rát, mất khả năng đề kháng, dễ bị vi khuẩn, virus tấn công.
Triệu chứng phổ biến:
-
- Ho nhiều, có đờm
- Sốt, ớn lạnh
- Khó thở, thở khò khè
- Đau tức ngực, mệt mỏi, chán ăn
Đối tượng dễ mắc:
-
- Trẻ nhỏ dưới 5 tuổi
- Người lớn tuổi
- Người có tiền sử hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
- Người hút thuốc lá, sống trong môi trường ô nhiễm
Cách phòng tránh:
-
- Giữ ấm vùng cổ, mũi, ngực khi ra ngoài
- Đeo khẩu trang ở nơi công cộng
- Vệ sinh mũi họng bằng nước muối sinh lý
- Tiêm phòng cúm hàng năm và tiêm phế cầu nếu có chỉ định
- Không hút thuốc, tránh tiếp xúc với khói thuốc
BỆNH 3: HEN SUYỄN VÀ DỊ ỨNG THỜI TIẾT
Hen suyễn và các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng, nổi mề đay lạnh… thường bùng phát mạnh khi nhiệt độ giảm nhanh. Không khí lạnh, khô và sự thay đổi đột ngột khiến đường hô hấp phản ứng quá mức, gây co thắt phế quản, tăng tiết dịch nhầy.
Dấu hiệu nhận biết:
-
- Ho khan từng cơn, đặc biệt về đêm hoặc sáng sớm
- Thở rít, khó thở
- Hắt hơi, ngứa mũi, chảy nước mũi
- Phát ban, nổi mẩn khi tiếp xúc với khí lạnh
Cách chăm sóc và phòng tránh:
-
- Tránh tiếp xúc trực tiếp với gió lạnh, đặc biệt vào sáng sớm
- Dùng thuốc dự phòng theo hướng dẫn bác sĩ nếu có tiền sử hen
- Làm ấm không khí trong phòng bằng máy tạo ẩm
- Hạn chế bụi, nấm mốc trong nhà
- Bổ sung vitamin C, kẽm và các khoáng chất tăng đề kháng
Nguyên tắc phòng bệnh chung khi trời lạnh đột ngột
Ngoài những biện pháp cụ thể cho từng bệnh lý, bạn cần áp dụng những nguyên tắc sống khỏe trong mùa lạnh để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh toàn diện:
Giữ ấm cơ thể đúng cách
-
- Mặc đủ ấm, nhiều lớp mỏng thay vì một lớp dày
- Ưu tiên giữ ấm cổ, đầu, tai, bàn chân
- Không đột ngột ra gió lạnh sau khi vừa tắm hoặc mới thức dậy
Ăn uống lành mạnh, tăng cường miễn dịch
-
- Bổ sung vitamin A, C, E, kẽm và sắt qua thực phẩm
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá béo, hạt dinh dưỡng
- Tránh đồ ăn lạnh, thực phẩm nhiều dầu mỡ
Uống đủ nước, đặc biệt là nước ấm
-
- Duy trì 1.5 – 2 lít nước mỗi ngày
- Uống nước ấm để hỗ trợ tuần hoàn máu, giữ ẩm đường hô hấp
Vận động nhẹ nhàng mỗi ngày
-
- Tập yoga, đi bộ, vận động trong nhà để kích hoạt lưu thông máu
- Tránh vận động mạnh ngoài trời vào thời điểm trời quá lạnh
Ngủ đủ và đúng giờ
-
- Giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi và nâng cao hệ miễn dịch
- Ngủ sớm và đảm bảo 7–8 giờ mỗi đêm
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Trong những ngày trời lạnh đột ngột, nếu bạn hoặc người thân gặp các triệu chứng sau, cần đến cơ sở y tế càng sớm càng tốt:
-
- Đau ngực, khó thở, chóng mặt đột ngột
- Sốt cao không hạ sau 2–3 ngày
- Tê bì nửa người, mất thăng bằng
- Ho ra máu, đau đầu dữ dội
- Mệt mỏi kéo dài, không rõ nguyên nhân
Việc phát hiện sớm và can thiệp đúng lúc giúp ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và tăng khả năng phục hồi.
Thời tiết lạnh bất ngờ không chỉ là thách thức đối với sinh hoạt hàng ngày mà còn là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe. Những bệnh nguy hiểm thường gặp như đột quỵ, viêm phổi, hen suyễn đều có thể phòng tránh được nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và chủ động chăm sóc sức khỏe ngay từ sớm.
Đừng để sự chủ quan làm tăng rủi ro cho bản thân và gia đình. Hãy giữ ấm đúng cách, ăn uống lành mạnh, duy trì vận động nhẹ nhàng và kiểm tra sức khỏe định kỳ – đó là những “lá chắn” hiệu quả nhất để vượt qua mùa lạnh an toàn, khỏe mạnh.
