Nguyên nhân khiến bạn thường xuyên cảm cúm

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ những nguyên nhân phổ biến khiến bạn thường xuyên cảm cúm và gợi ý cách phòng ngừa hiệu quả.

Cảm cúm là gì?

Cảm cúm là bệnh nhiễm virus hô hấp cấp tính, phổ biến nhất do virus cúm (Influenza) gây ra.

Triệu chứng đặc trưng bao gồm:

• • Sốt nhẹ đến cao.
  • Ho khan hoặc ho có đờm.
  • Sổ mũi, nghẹt mũi.
  • Đau họng, khàn tiếng.
  • Đau đầu, đau nhức cơ.
  • Mệt mỏi toàn thân.

Cảm cúm dễ lây lan qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc tay với bề mặt nhiễm virus.

Thông thường, người khỏe mạnh sẽ khỏi sau 5–7 ngày. Nhưng nếu bạn thường xuyên cảm cúm, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân để điều chỉnh kịp thời.

Nguyên nhân khiến bạn thường xuyên cảm cúm

Dưới đây là những yếu tố phổ biến và ít người để ý:

Hệ miễn dịch suy yếu

Đây là lý do quan trọng nhất khiến bạn dễ nhiễm virus cúm lặp đi lặp lại.

Hệ miễn dịch yếu do:

• • Thiếu ngủ kéo dài.
  • Dinh dưỡng kém, thiếu vitamin C, kẽm.
  • Stress, lo âu mạn tính.
  • Mắc bệnh mạn tính (tiểu đường, suy thận).
  • Sử dụng corticoid lâu dài.

Khi miễn dịch kém, cơ thể không kịp sản sinh kháng thể để tiêu diệt virus cúm, dẫn đến nhiễm trùng kéo dài hoặc tái nhiễm nhanh.

Môi trường sống và làm việc khép kín

Không khí trong phòng điều hòa, nơi đông người, văn phòng kín khiến virus cúm dễ tồn tại và lây lan.

Bạn sẽ có nguy cơ cao hơn nếu:

• • Làm việc tại không gian kín, thông gió kém.
  • Tiếp xúc nhiều đồng nghiệp đang ốm.
  • Thường xuyên đi phương tiện công cộng đông đúc.

Virus cúm có thể sống trên bề mặt 24–48 giờ và dễ dàng xâm nhập qua mũi, miệng, mắt.

Thiếu thói quen giữ vệ sinh

Virus cúm lây qua bàn tay và đồ vật trung gian. Nếu bạn không rửa tay thường xuyên hoặc có thói quen chạm tay lên mặt, nguy cơ nhiễm bệnh sẽ cao hơn nhiều.

Một số thói quen không tốt:

• • Dùng tay che miệng khi ho mà không rửa tay sau đó.
  • Ăn uống khi chưa vệ sinh tay.
  • Dùng chung khăn mặt, cốc uống nước.

Thiếu dinh dưỡng

Chế độ ăn nghèo vi chất dinh dưỡng sẽ làm giảm sức đề kháng.

Thiếu vitamin và khoáng chất quan trọng như:

• • Vitamin C: giảm khả năng chống oxy hóa.
  • Vitamin D: suy giảm miễn dịch tự nhiên.
  • Kẽm: giảm hoạt động của tế bào bạch cầu.
  • Protein: hạn chế sản xuất kháng thể.

Nếu bữa ăn hàng ngày thiếu rau xanh, trái cây và đạm chất lượng, cơ thể dễ bị cảm cúm tái phát.

Thói quen ngủ không điều độ

Giấc ngủ giúp cơ thể tái tạo tế bào miễn dịch và tăng khả năng chống virus.

Nếu bạn ngủ ít hơn 6 giờ mỗi đêm, nguy cơ nhiễm virus cúm tăng gấp 4 lần so với người ngủ đủ.

Thức khuya, ngủ muộn hoặc ngủ chập chờn sẽ làm hệ miễn dịch yếu dần, khiến bạn thường xuyên cảm cúm.

Stress kéo dài

Áp lực tâm lý làm tăng cortisol – hormone gây ức chế miễn dịch.

Khi stress mạn tính:

• • Cơ thể sản sinh ít tế bào lympho T hơn.
  • Hệ miễn dịch phản ứng chậm với virus.
  • Virus cúm dễ xâm nhập và nhân lên nhanh chóng.

Đây là lý do nhiều người hay cảm cúm khi trải qua thời gian căng thẳng công việc hoặc mất ngủ.

Bệnh lý nền chưa kiểm soát tốt

Nếu bạn mắc các bệnh mạn tính sau, nguy cơ nhiễm trùng hô hấp cao hơn:

• • Đái tháo đường.
  • Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
  • Hen suyễn.
  • Suy giảm miễn dịch do HIV hoặc điều trị ung thư.

Những bệnh này làm cản trở khả năng chống lại virus cúm, khiến bệnh dễ tái phát.

Dấu hiệu cảnh báo sức đề kháng đang yếu

Bạn nên lưu ý nếu gặp các dấu hiệu sau:

• • Hay bị cảm cúm, viêm họng trên 4 lần/năm.
  • Vết thương lâu lành.
  • Mệt mỏi kéo dài.
  • Dị ứng, mẩn ngứa thường xuyên.
  • Hay đau bụng, rối loạn tiêu hóa.

Đây là tín hiệu cho thấy cơ thể cần được chăm sóc và tăng cường miễn dịch kịp thời.

Cách phòng ngừa cảm cúm hiệu quả

Cảm cúm là bệnh hô hấp lây lan rất nhanh qua giọt bắn khi ho, hắt hơi hoặc tiếp xúc tay với bề mặt có virus. Nếu bạn thường xuyên cảm cúm, điều quan trọng nhất là phải chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa hàng ngày.

Dưới đây là những cách hiệu quả nhất để hạn chế nguy cơ tái nhiễm và bảo vệ sức khỏe:

Tăng cường dinh dưỡng để nâng cao sức đề kháng

Một hệ miễn dịch khỏe mạnh là “lá chắn” đầu tiên giúp ngăn ngừa virus cúm xâm nhập.

Nguyên tắc ăn uống khoa học:

• • Ăn đủ đạm chất lượng cao: Thịt nạc, cá, trứng, sữa giúp sản xuất kháng thể.
  • Bổ sung vitamin và khoáng chất:
    • Vitamin C (cam, bưởi, ổi, ớt chuông) tăng cường miễn dịch.
    • Vitamin A (cà rốt, bí đỏ) bảo vệ niêm mạc mũi họng.
    • Kẽm và selen (các loại hạt, hải sản) hỗ trợ tiêu diệt virus.
  • Ăn nhiều rau xanh, trái cây: Tối thiểu 500g mỗi ngày.
  • Uống đủ nước: 1,5–2 lít nước lọc/ngày để làm loãng dịch tiết hô hấp.

Nếu bạn hay ốm vặt, nên cân nhắc dùng thêm men vi sinh (probiotic) để tăng cường miễn dịch đường ruột.

Vận động đều đặn để duy trì sức khỏe toàn diện

Tập thể dục giúp:

• • Tăng lưu thông máu, vận chuyển tế bào miễn dịch đến các cơ quan.
  • Giảm hormone stress gây ức chế miễn dịch.
  • Cải thiện dung tích phổi, hạn chế viêm nhiễm đường hô hấp.

Gợi ý hoạt động:

• • Đi bộ nhanh 30 phút mỗi ngày.
  • Tập yoga hoặc dưỡng sinh 3 buổi/tuần.
  • Đạp xe, bơi lội giúp hô hấp khỏe mạnh.

Bạn không cần tập quá nặng, chỉ cần duy trì đều đặn để cơ thể dẻo dai hơn.

Ngủ đủ giấc và đúng giờ

Giấc ngủ ngon giúp cơ thể sản sinh cytokine và tế bào T – hai thành phần quan trọng của hệ miễn dịch.

Nếu bạn ngủ dưới 6 giờ mỗi đêm, nguy cơ mắc cúm và viêm nhiễm tăng gấp 3–4 lần.

Mẹo cải thiện giấc ngủ:

• • Ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày.
  • Tránh dùng điện thoại, máy tính trước khi ngủ 1 giờ.
  • Giữ phòng ngủ yên tĩnh, thoáng mát.
  • Tập thở sâu, thiền 10 phút trước khi ngủ.

Hãy ưu tiên giấc ngủ như một “phương thuốc miễn dịch tự nhiên”.

Giữ vệ sinh cá nhân và không gian sống

Vệ sinh sạch sẽ giúp loại bỏ virus cúm trước khi chúng xâm nhập cơ thể.

Thói quen vệ sinh quan trọng:

• • Rửa tay bằng xà phòng: Trước khi ăn, sau khi ho, hắt hơi, sau khi đi vệ sinh, sau khi ra ngoài.
  • Che miệng khi ho, hắt hơi: Dùng khăn giấy hoặc khuỷu tay áo, không dùng tay trần.
  • Không dùng chung vật dụng cá nhân: Khăn mặt, cốc uống nước, khẩu trang.
  • Vệ sinh bề mặt: Lau chùi điện thoại, bàn phím, tay nắm cửa bằng dung dịch sát khuẩn định kỳ.
  • Giữ không khí trong phòng sạch và thoáng: Mở cửa sổ thông gió mỗi ngày ít nhất 30 phút.

Quản lý stress hiệu quả

Căng thẳng kéo dài làm suy giảm hệ miễn dịch.

Cách giảm stress mỗi ngày:

• • Thở sâu 5–10 phút mỗi sáng.
  • Đi dạo ngoài trời hít thở không khí trong lành.
  • Tập yoga hoặc thiền 2–3 buổi/tuần.
  • Duy trì sở thích cá nhân: đọc sách, nghe nhạc, làm vườn.

Một tinh thần thoải mái chính là điều kiện để hệ miễn dịch hoạt động tối ưu.

Tiêm phòng cúm định kỳ

Tiêm vắc xin cúm là cách hiệu quả để ngăn ngừa bệnh hoặc làm giảm mức độ nặng nếu bị nhiễm virus.

Ai nên tiêm phòng cúm hàng năm:

• • Người trên 60 tuổi.
  • Trẻ em từ 6 tháng – 5 tuổi.
  • Người có bệnh mạn tính: tiểu đường, tim mạch, bệnh phổi.
  • Phụ nữ mang thai.
  • Nhân viên y tế, giáo viên.

Bạn nên tiêm vắc xin cúm trước mùa lạnh khoảng 1–2 tháng.

Hạn chế tiếp xúc gần khi có dịch cúm

Khi có dịch cúm, nên:

• • Hạn chế đến nơi đông người.
  • Đeo khẩu trang đúng cách khi ra ngoài.
  • Tránh tiếp xúc gần (ôm, bắt tay) với người đang có triệu chứng cúm.
  • Chủ động nghỉ ngơi, cách ly tại nhà nếu bản thân bị cúm để tránh lây lan.

Khi nào nên đi khám?

Nếu bạn cảm cúm kéo dài trên 10 ngày hoặc kèm theo:

• • Sốt cao liên tục.
  • Khó thở, đau tức ngực.
  • Mệt mỏi kiệt sức.
  • Đau cơ nặng, không ăn uống được.

Hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Cảm cúm tái đi tái lại – Đừng coi thường

Thường xuyên cảm cúm không chỉ đơn giản do thời tiết mà còn xuất phát từ lối sống, môi trường và sức đề kháng kém.

Hãy bắt đầu thay đổi từ những thói quen nhỏ:

• • Ăn uống đầy đủ.
  • Ngủ đúng giờ.
  • Vận động đều đặn.
  • Giữ vệ sinh sạch sẽ.
  • Tiêm phòng đầy đủ.

Sức khỏe của bạn là tài sản quý giá – hãy chăm sóc và phòng bệnh chủ động mỗi ngày.