Cách đo huyết áp đúng chuẩn tại nhà mà 90% người thường làm sai

Vậy đâu là cách đo huyết áp đúng chuẩn? Tại sao việc đo không đúng cách lại nguy hiểm? Và làm sao để tự đo huyết áp tại nhà mà vẫn đảm bảo độ chính xác cao? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Tại sao cần đo huyết áp tại nhà?

Việc đo huyết áp tại nhà mang lại nhiều lợi ích thiết thực trong việc chăm sóc sức khỏe cá nhân và gia đình:

• • Theo dõi thường xuyên: Giúp phát hiện sớm tình trạng huyết áp cao hoặc thấp bất thường.
  • Đánh giá hiệu quả điều trị: Đối với người đang dùng thuốc điều trị huyết áp, việc đo đều đặn giúp bác sĩ điều chỉnh liều lượng chính xác hơn.
  • Giảm lo lắng, áp lực trắng áo: Nhiều người khi đến bệnh viện bị căng thẳng, khiến huyết áp tăng tạm thời (hiện tượng “white coat hypertension”), gây sai lệch kết quả. Đo tại nhà sẽ cho kết quả sát thực tế hơn.
  • Tiện lợi, tiết kiệm thời gian: Không cần đến bệnh viện, người bệnh vẫn có thể theo dõi sức khỏe hàng ngày.

Đo huyết áp thường xuyên để kiểm soát huyết áp tốt hơn

Tuy nhiên, chỉ có đo đúng cách mới mang lại giá trị chính xác và hữu ích. Việc đo sai tư thế, thời điểm hay kỹ thuật có thể dẫn đến những hiểu lầm nghiêm trọng về tình trạng sức khỏe.

Các lỗi phổ biến khiến bạn đo huyết áp sai

Dưới đây là những sai lầm thường gặp khi đo huyết áp tại nhà:

• • Đo ngay sau khi ăn hoặc vận động: Nhiều người đo huyết áp ngay sau khi ăn no, sau khi vận động mạnh hoặc sau khi uống cà phê, trà, rượu… Điều này khiến huyết áp biến động nhất thời, không phản ánh đúng chỉ số thật sự.
  • Ngồi sai tư thế: Ngồi vắt chéo chân, dựa không thoải mái, tay không được đặt ngang tim… đều ảnh hưởng đến kết quả. Tư thế sai có thể khiến huyết áp tăng lên 5-10 mmHg.
  • Nói chuyện trong khi đo: Khi nói chuyện, cơ thể vận động nhẹ nhàng, làm huyết áp có thể dao động tăng, gây sai lệch kết quả.
  • Đo khi căng thẳng, lo lắng: Cảm xúc tiêu cực hoặc lo lắng quá mức sẽ kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm tăng huyết áp. Đo trong trạng thái không thư giãn thường cho kết quả cao hơn bình thường.
  • Đo không đúng vị trí vòng bít: Vòng bít quá lỏng, đặt lệch vị trí hoặc không đúng kích cỡ tay có thể khiến kết quả sai lệch đáng kể.
  • Chỉ đo một lần duy nhất: Chỉ số huyết áp có thể dao động theo từng thời điểm. Đo một lần rồi kết luận là không chính xác. Nên đo ít nhất 2 lần cách nhau vài phút để có kết quả trung bình.

Hướng dẫn cách đo huyết áp đúng chuẩn tại nhà

Chuẩn bị trước khi đo

• • Nghỉ ngơi ít nhất 5 phút trước khi đo.
  • Không uống cà phê, trà, rượu, không hút thuốc trong vòng 30 phút trước khi đo.
  • Không đo khi vừa ăn no hoặc sau khi vận động mạnh.
  • Tạo môi trường yên tĩnh, nhiệt độ dễ chịu.

Tư thế đúng khi đo huyết áp

• • Ngồi trên ghế có tựa lưng, giữ lưng thẳng.
  • Hai chân đặt phẳng trên sàn, không vắt chéo.
  • Tay đặt lên mặt bàn, ngang mức tim.
  • Vòng bít quấn vào phần bắp tay trần, cách nếp gấp khuỷu tay khoảng 2-3 cm.
  • Thả lỏng người, không nói chuyện, không cử động trong khi đo.

Cách thực hiện đo huyết áp

• • Đảm bảo máy đo đã được kiểm định và hiệu chuẩn.
  • Dùng tay trái để đo nếu không có chỉ định đặc biệt từ bác sĩ.
  • Ấn nút khởi động, giữ nguyên tư thế cho đến khi máy hoàn tất đo.
  • Ghi lại kết quả bao gồm: huyết áp tâm thu (số trên), huyết áp tâm trương (số dưới) và nhịp tim.

Nên đo bao nhiêu lần?

• • Đo 2-3 lần liên tiếp, mỗi lần cách nhau 1-2 phút, sau đó lấy trung bình.
  • Nên đo vào cùng một khung giờ trong ngày, lý tưởng là buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.
  • Nếu có chỉ định từ bác sĩ, tuân thủ lịch đo theo hướng dẫn điều trị.

Chọn máy đo huyết áp như thế nào?

Trên thị trường hiện nay có hai loại máy đo huyết áp phổ biến:

Máy đo huyết áp bắp tay

• • Chính xác hơn, được khuyến khích dùng tại nhà.
  • Dễ sử dụng, phù hợp với mọi đối tượng.
  • Có loại cơ (đòi hỏi kỹ thuật) và điện tử (phổ biến hơn).

Máy đo huyết áp cổ tay

• • Nhỏ gọn, tiện mang theo nhưng dễ bị ảnh hưởng bởi tư thế và vị trí đo.
  • Không phù hợp cho người lớn tuổi, người có rối loạn nhịp tim.
  • Cần giữ tay ngang tim tuyệt đối để có kết quả đúng.

Khuyến nghị: Nên sử dụng máy đo huyết áp điện tử bắp tay có chức năng lưu trữ kết quả để dễ theo dõi lâu dài. Chọn máy từ các thương hiệu uy tín như Omron, Microlife, Beurer, Citizen…

Chỉ số huyết áp bao nhiêu là bình thường?

Theo khuyến cáo của Hội Tim mạch Việt Nam và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mức huyết áp được phân loại như sau:

Lưu ý: Chỉ số huyết áp không cố định mà có thể thay đổi theo thời gian, thể trạng và tình huống cụ thể. Việc chẩn đoán tăng huyết áp cần dựa trên nhiều lần đo trong thời gian khác nhau, không chỉ dựa vào một kết quả.

Đo huyết áp để thấy huyết áp mình có ổn định hay không

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

• • Khi huyết áp cao hơn 140/90 mmHg trong nhiều lần đo liên tiếp, đặc biệt kèm theo triệu chứng như đau đầu, chóng mặt, mờ mắt.
  • Khi huyết áp thấp hơn 90/60 mmHg kèm theo cảm giác mệt mỏi, choáng váng, ngất xỉu.
  • Khi thấy chỉ số huyết áp thay đổi bất thường so với bình thường.
  • Khi bạn đang điều trị huyết áp và thấy thuốc không còn hiệu quả hoặc có tác dụng phụ.

Những lời khuyên để duy trì huyết áp ổn định

• • Ăn nhạt, hạn chế muối dưới 5g mỗi ngày.
  • Tăng cường rau xanh, trái cây, hạn chế chất béo bão hòa và đồ chiên rán.
  • Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày.
  • Giữ cân nặng hợp lý, tránh béo phì.
  • Ngủ đủ giấc, quản lý căng thẳng hiệu quả.
  • Hạn chế rượu bia, bỏ thuốc lá.
  • Tuân thủ đúng lịch uống thuốc và tái khám nếu có chỉ định điều trị.

Đo huyết áp tưởng chừng là việc đơn giản, nhưng chỉ cần sai lệch một vài thao tác nhỏ cũng có thể dẫn đến kết quả sai, gây hiểu nhầm về sức khỏe và ảnh hưởng đến quá trình điều trị. Qua bài viết này, hy vọng bạn đã nắm rõ cách đo huyết áp đúng chuẩn tại nhà và tránh được những lỗi phổ biến mà rất nhiều người mắc phải.

Hãy xem việc đo huyết áp tại nhà như một thói quen chăm sóc sức khỏe chủ động. Đừng để sự chủ quan khiến bạn đánh mất cơ hội phát hiện sớm và kiểm soát huyết áp hiệu quả. Chỉ cần vài phút mỗi ngày, bạn có thể bảo vệ trái tim của mình và người thân một cách bền vững.