Tuy nhiên, việc ghi nhớ trong khi vẫn duy trì hiệu suất cao là một thách thức không nhỏ. Căng thẳng, đa nhiệm, ngủ không đủ giấc, môi trường làm việc thiếu tập trung… đều là nguyên nhân khiến trí nhớ giảm sút và hiệu suất công việc bị ảnh hưởng.
Vậy làm sao để vừa làm việc hiệu quả, vừa nhớ mọi chi tiết quan trọng? Bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn những giải pháp thực tế, dễ áp dụng và được khoa học chứng minh giúp bạn làm chủ công việc mà không bỏ sót thông tin quan trọng nào.
Hiểu đúng về “làm việc hiệu quả” và “ghi nhớ tốt”
Làm việc hiệu quả không đơn thuần là làm nhiều việc trong thời gian ngắn, mà là làm đúng việc, đúng mục tiêu và đạt kết quả cao với ít thời gian, công sức nhất có thể.
Ghi nhớ tốt không có nghĩa là bạn phải nhớ từng chi tiết nhỏ nhất, mà là biết cách lưu trữ, truy xuất thông tin đúng lúc, đúng chỗ, để phục vụ cho công việc một cách thông minh và khoa học.
Hai yếu tố này hỗ trợ lẫn nhau: làm việc hiệu quả giúp bạn giảm áp lực và tăng khả năng ghi nhớ, trong khi ghi nhớ tốt giúp bạn xử lý công việc nhanh chóng và chính xác hơn.
Những nguyên nhân khiến bạn không thể làm việc hiệu quả và hay quên
Để cải thiện hiệu suất và trí nhớ, trước tiên cần xác định các yếu tố đang cản trở:
-
- Đa nhiệm (multitasking) quá mức: Làm nhiều việc cùng lúc khiến não không thể tập trung và ghi nhớ thông tin lâu dài.
- Ngủ không đủ giấc: Thiếu ngủ làm suy giảm khả năng ghi nhớ, tư duy và giải quyết vấn đề.
- Thiếu tổ chức công việc: Không có hệ thống ghi chép, lưu trữ hoặc quản lý thời gian khiến bạn dễ quên và xử lý chậm chạp.
- Căng thẳng kéo dài: Stress làm suy yếu vùng hippocampus – vùng não chịu trách nhiệm về trí nhớ dài hạn dẫn đến không thể làm việc hiệu quả.
- Lối sống thiếu lành mạnh: Chế độ ăn thiếu chất, ít vận động, sử dụng nhiều caffeine và thiết bị điện tử đều ảnh hưởng đến não bộ và khả năng làm việc.
Một vài nguyên nhấn khiến bạn không làm việc hiệu quả được
Làm sao để vừa làm việc hiệu quả, vừa nhớ mọi chi tiết quan trọng?
Dưới đây là những chiến lược đã được nghiên cứu và ứng dụng hiệu quả trong thực tế để giúp bạn nâng cao hiệu suất làm việc và khả năng ghi nhớ:
Quản lý thời gian khoa học bằng phương pháp Pomodoro
Phương pháp Pomodoro (25 phút làm việc – 5 phút nghỉ) là một kỹ thuật nổi tiếng giúp cải thiện tập trung và hiệu quả công việc. Khi bạn chia thời gian thành các “chu kỳ ngắn”, não sẽ dễ dàng duy trì sự chú ý và giảm mệt mỏi.
Lợi ích của Pomodoro:
-
- Giúp bạn tập trung sâu vào một nhiệm vụ cụ thể
- Tạo thời gian nghỉ hợp lý để não phục hồi
- Tăng khả năng ghi nhớ do não có thời gian xử lý thông tin tốt hơn
Ghi chú thông minh theo sơ đồ tư duy (Mindmap)
Thay vì viết dàn trải thông tin theo dạng truyền thống, bạn nên sử dụng sơ đồ tư duy để ghi nhớ thông tin. Mindmap giúp bộ não liên kết các ý tưởng với nhau, từ đó tăng khả năng lưu giữ, gợi nhớ và làm việc hiệu quả hơn.
Bạn có thể áp dụng mindmap khi:
-
- Lập kế hoạch dự án
- Tổng hợp thông tin từ một cuộc họp
- Tóm tắt nội dung bài học hoặc tài liệu nghiên cứu
Tập trung vào một việc tại một thời điểm
Khoa học đã chỉ ra rằng đa nhiệm làm giảm hiệu suất làm việc đến 40% và ảnh hưởng nghiêm trọng đến trí nhớ ngắn hạn. Thay vào đó, hãy chọn một việc quan trọng nhất để làm trước, gọi là nguyên tắc ưu tiên (Priority First).
Để làm được điều này:
-
- Viết ra 3 việc quan trọng nhất trong ngày
- Ưu tiên giải quyết việc số 1 vào buổi sáng khi não còn tỉnh táo
- Tắt thông báo điện thoại, email, mạng xã hội khi đang làm việc sâu
Ngủ đủ và ngủ đúng cách
Giấc ngủ là yếu tố cốt lõi để não bộ lưu trữ thông tin từ ngắn hạn sang dài hạn. Một người ngủ dưới 6 tiếng mỗi đêm có nguy cơ giảm trí nhớ rõ rệt theo thời gian.
Để cải thiện trí nhớ và hiệu quả làm việc:
-
- Ngủ đủ từ 7–8 tiếng mỗi đêm
- Ngủ trước 23 giờ để đảm bảo chu kỳ sinh học ổn định
- Tránh dùng thiết bị điện tử trước khi ngủ 1 tiếng
Sử dụng công cụ hỗ trợ ghi nhớ và quản lý công việc
Bạn không cần phải ghi nhớ tất cả mọi thứ trong đầu. Hãy tận dụng các ứng dụng hoặc công cụ hỗ trợ như:
-
- Google Calendar, Todoist, Notion, Trello: Giúp bạn quản lý công việc, thời hạn và ghi chú chi tiết.
- Ghi âm cuộc họp: Để nghe lại nếu cần mà không sợ bỏ sót.
- Sổ tay cá nhân hoặc bullet journal: Đơn giản nhưng rất hiệu quả với những ai thích viết tay.
Rèn luyện trí nhớ mỗi ngày
Giống như cơ bắp, trí nhớ cần được luyện tập thường xuyên để duy trì và phát triển. Bạn có thể rèn luyện bằng cách:
-
- Học từ vựng mới mỗi ngày
- Chơi trò chơi trí tuệ như sudoku, crossword, cờ vua
- Ghi nhớ danh sách ngắn (5–7 mục) rồi thử nhớ lại sau vài phút
- Đọc sách và tóm tắt nội dung sau khi đọc
Ăn uống và vận động để nuôi dưỡng não bộ
Dinh dưỡng hợp lý và vận động đều đặn không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp bạn làm việc hiệu quả và ghi nhớ tốt hơn.
Thực phẩm tốt cho não:
-
- Cá béo (cá hồi, cá thu): giàu omega-3
- Quả việt quất, bơ, chuối: chứa chất chống oxy hóa và vitamin nhóm B
- Hạt óc chó, hạnh nhân: giúp cải thiện trí nhớ
- Trà xanh: kích thích sự tỉnh táo nhẹ nhàng mà không làm căng não như cà phê
Vận động nhẹ nhàng:
-
- Đi bộ 30 phút mỗi ngày
- Tập yoga hoặc thiền
- Tập thở sâu để tăng lưu lượng máu lên não
Giảm stress – yếu tố phá hủy trí nhớ âm thầm
Stress kéo dài không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc mà còn gây teo vùng não ghi nhớ thông tin (hippocampus).
Một số cách giảm stress hiệu quả:
-
- Thiền hoặc tập thở sâu 5–10 phút mỗi ngày
- Nghe nhạc thư giãn khi làm việc hoặc nghỉ ngơi
- Trò chuyện cùng người thân, bạn bè
- Giữ thái độ sống tích cực, chấp nhận những điều không thể kiểm soát
Sắp xếp không gian làm việc gọn gàng
Một môi trường làm việc lộn xộn sẽ làm tăng căng thẳng, phân tán sự chú ý và ảnh hưởng xấu đến trí nhớ. Hãy đảm bảo bàn làm việc:
-
- Gọn gàng, chỉ để những vật cần thiết
- Có ánh sáng tự nhiên hoặc đèn trắng rõ ràng
- Có không gian để ghi chú nhanh hoặc đặt lịch nhắc việc
Sắp xếp không gian làm việc gọn gàng sẽ giúp bạn làm việc hiệu quả hơn
Kiểm tra lại và nhắc lại thông tin định kỳ
Thông tin sẽ dễ bị lãng quên nếu bạn chỉ nghe hoặc đọc một lần. Hãy áp dụng phương pháp Spaced Repetition – lặp lại thông tin cách quãng, một kỹ thuật ghi nhớ đã được chứng minh hiệu quả:
-
- Sau khi học hoặc tiếp nhận thông tin mới, nhắc lại sau 10 phút, 1 ngày, 1 tuần…
- Sử dụng ứng dụng như Anki hoặc Quizlet để luyện nhớ theo cách này
Việc vừa làm việc hiệu quả vừa ghi nhớ tốt mọi chi tiết quan trọng không phải là khả năng bẩm sinh, mà hoàn toàn có thể rèn luyện được thông qua lối sống lành mạnh, kỹ năng quản lý thời gian và các công cụ hỗ trợ thông minh.
Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: ngủ đủ, ăn uống khoa học, tập trung vào một việc tại một thời điểm và luôn có hệ thống ghi chú rõ ràng. Khi đó, bạn không chỉ làm việc năng suất hơn mà còn cảm thấy nhẹ nhàng, kiểm soát tốt mọi khía cạnh trong công việc và cuộc sống.
