7 cảnh báo dấu hiệu đột quỵ âm thầm nhiều người bỏ qua

Đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới. Tại Việt Nam, mỗi năm có khoảng 200.000 ca đột quỵ mới, trong đó gần một nửa không qua khỏi hoặc để lại di chứng nặng nề. Điều đáng buồn là phần lớn người bệnh bỏ lỡ các dấu hiệu đột quỵ sớm, dẫn đến hậu quả không thể cứu vãn.

Không phải lúc nào đột quỵ cũng xuất hiện đột ngột. Thực tế, cơ thể thường gửi đi những tín hiệu âm thầm từ trước, có thể vài ngày, thậm chí vài tuần. Việc nhận diện và xử lý đúng lúc sẽ giúp ngăn ngừa cơn đột quỵ thực sự xảy ra – đồng nghĩa với việc bảo toàn tính mạng và chất lượng sống.

Trong bài viết này, hãy cùng tìm hiểu 7 dấu hiệu đột quỵ âm thầm mà nhiều người thường chủ quan bỏ qua, cũng như cách phản ứng đúng để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ hiệu quả.

Tê yếu hoặc mất cảm giác một bên cơ thể

Đây là dấu hiệu kinh điển và phổ biến nhất khi đột quỵ sắp xảy ra. Người bệnh có thể cảm thấy:

- Tê rần tay, chân hoặc mặt, thường là một bên trái hoặc phải
- Cảm giác nặng, không cử động được như bình thường
- Khó khăn khi nắm tay, cầm nắm đồ vật

Nhiều người nghĩ do nằm sai tư thế, mệt mỏi hay thời tiết thay đổi nên bỏ qua. Tuy nhiên, nếu tình trạng này xảy ra đột ngột, không rõ nguyên nhân và kéo dài trên vài phút, hãy cảnh giác vì đây có thể là biểu hiện của thiếu máu não thoáng qua – dấu hiệu tiền thân của đột quỵ.

Méo mặt, cử động cơ mặt bất thường

Một dấu hiệu khác cần lưu ý là méo miệng, sụp một bên mặt, hoặc khi cười, nụ cười không đều hai bên.

Cách kiểm tra nhanh:

- Yêu cầu người đó cười hoặc chu môi
- Nếu một bên miệng bị xệ xuống, không cử động bình thường, rất có thể đây là biểu hiện sớm của tổn thương não bộ do rối loạn tuần hoàn máu.

dấu hiệu đột quỵ

Méo mặt là một dấu hiệu đột quỵ cần để ý

Méo mặt đôi khi chỉ thoáng qua trong vài phút, nhưng nếu bỏ qua sẽ dẫn tới cơn đột quỵ thực sự chỉ trong vài ngày sau đó.

Nói ngọng, khó nói, khó hiểu lời nói

Khi lưu lượng máu lên não bị gián đoạn, vùng kiểm soát ngôn ngữ sẽ bị ảnh hưởng. Hậu quả là người bệnh:

- Nói khó, nói ngọng bất thường
- Không tìm được từ phù hợp để diễn đạt
- Nói lắp, không hiểu người khác đang nói gì

Nếu bạn hoặc người thân bỗng dưng nói chuyện không rõ ràng, dù ý thức vẫn tỉnh táo, hãy coi đây là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ quan trọng.

Mờ mắt hoặc mất thị lực một bên

Thị lực bất thường, chẳng hạn như:

- Mắt mờ đột ngột, không rõ nguyên nhân
- Mất thị lực tạm thời ở một bên mắt
- Nhìn đôi, hoa mắt chóng mặt

… đều có thể là dấu hiệu của thiếu máu nuôi vùng thị giác trong não. Người bệnh thường nhầm lẫn với mỏi mắt, vấn đề tật khúc xạ, nhưng đột ngột và một bên là dấu hiệu phân biệt quan trọng.

Choáng váng, mất thăng bằng, khó đi lại

Cảm giác chóng mặt, choáng váng, mất thăng bằng không rõ lý do cũng là biểu hiện của tổn thương vùng tiểu não – nơi kiểm soát khả năng phối hợp vận động của cơ thể.

Người sắp đột quỵ có thể:

- Cảm thấy bước đi loạng choạng, không giữ được thăng bằng
- Đi xiêu vẹo, dễ té ngã dù không mệt
- Mất định hướng tạm thời

Nếu tình trạng này kèm theo đau đầu, mờ mắt hoặc tê tay chân, đừng chủ quan vì đây là dấu hiệu điển hình của cơn đột quỵ tiềm ẩn.

Đau đầu dữ dội bất thường

Không giống những cơn đau đầu thông thường do căng thẳng hay mất ngủ, cơn đau đầu cảnh báo đột quỵ có các đặc điểm sau:

- Xuất hiện đột ngột, dữ dội, như búa bổ
- Không giống bất kỳ cơn đau nào từng trải qua trước đó
- Có thể kèm theo nôn mửa, mờ mắt, mất ý thức thoáng qua

Đây có thể là dấu hiệu của đột quỵ xuất huyết – khi mạch máu não vỡ, máu tràn vào mô não. Tình trạng này rất nguy hiểm và cần cấp cứu ngay lập tức.

Mệt mỏi, thay đổi tâm trạng bất thường

Một dấu hiệu dễ bị bỏ qua khác là mệt mỏi kéo dài, uể oải, buồn ngủ quá mức, kèm theo thay đổi cảm xúc đột ngột như:

- Dễ nổi cáu, trầm cảm bất thường
- Rối loạn giấc ngủ không rõ lý do
- Cảm giác “lơ mơ”, thiếu tập trung

Dù không đặc hiệu, nhưng nếu những triệu chứng này xuất hiện đột ngột, ở người có yếu tố nguy cơ tim mạch, rất cần kiểm tra sớm để loại trừ nguy cơ đột quỵ.

Dấu hiệu đột quỵ thường biểu hiện ra sự mệt mỏi bất thường

Khi có dấu hiệu cảnh báo đột quỵ – Phản ứng thế nào?

Việc nhận biết các dấu hiệu trên là bước đầu tiên. Nhưng phản ứng kịp thời mới là yếu tố quyết định sự sống còn.

Hãy ghi nhớ nguyên tắc BEFAST:

- B (Balance): mất thăng bằng, choáng váng
- E (Eyes): mờ mắt, mất thị lực
- F (Face): méo mặt, miệng xệ
- A (Arms): tay yếu, không nâng được
- S (Speech): nói khó, nói ngọng
- T (Time): gọi 115 ngay lập tức

Đừng chờ đợi các triệu chứng tự khỏi. Mỗi phút trôi qua là hàng triệu tế bào não chết đi.

Đối tượng nào nên đặc biệt cảnh giác với các dấu hiệu đột quỵ?

Bất kỳ ai cũng có thể bị đột quỵ, nhưng những người sau có nguy cơ cao hơn:

- Người trên 40 tuổi
- Người có tiền sử cao huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao
- Người hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên
- Người bị bệnh tim (rối loạn nhịp tim, rung nhĩ)
- Người béo phì, ít vận động
- Người từng bị cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA)

Nếu bạn thuộc các nhóm trên, việc nhận diện sớm dấu hiệu cảnh báo đột quỵ là yếu tố sống còn giúp bạn tránh khỏi thảm họa sức khỏe.

Phòng ngừa đột quỵ từ gốc – Chủ động mỗi ngày

Ngoài việc theo dõi dấu hiệu cảnh báo, bạn nên duy trì các thói quen lành mạnh sau để phòng ngừa đột quỵ từ sớm:

- Kiểm soát huyết áp: đo huyết áp thường xuyên, uống thuốc đúng chỉ định nếu có
- Ăn uống khoa học: giảm muối, chất béo xấu, tăng rau xanh và cá
- Tập thể dục đều đặn: đi bộ, đạp xe, yoga, tối thiểu 30 phút/ngày
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia
- Ngủ đủ giấc, quản lý stress
- Khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần