Việc làm tưởng chừng như vô hại này lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy tim, suy thận, thậm chí là tử vong. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích lý do vì sao không nên tự ý bỏ thuốc huyết áp, hậu quả của việc này và cách sử dụng thuốc huyết áp an toàn, hiệu quả.
Tăng huyết áp – “Kẻ giết người thầm lặng”
Tăng huyết áp là gì?
Tăng huyết áp là tình trạng áp lực của máu lên thành động mạch tăng cao kéo dài. Ở người trưởng thành, huyết áp được xem là cao khi chỉ số huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên.
Bệnh tăng huyết áp diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng trong giai đoạn đầu nên người bệnh thường không biết mình đang mắc bệnh. Chỉ đến khi xảy ra biến chứng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, người bệnh mới phát hiện thì đã quá muộn.
Nguy hiểm của bệnh tăng huyết áp
Nếu không được kiểm soát tốt, huyết áp cao có thể gây ra hàng loạt biến chứng nguy hiểm như:
-
- Đột quỵ: Mạch máu não bị tắc hoặc vỡ dẫn đến tổn thương não nghiêm trọng.
- Nhồi máu cơ tim: Tắc nghẽn động mạch vành gây hoại tử cơ tim.
- Suy tim: Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, lâu ngày bị suy yếu.
- Suy thận: Mạch máu nuôi thận bị tổn thương dẫn đến giảm chức năng lọc.
- Tổn thương võng mạc: Huyết áp cao có thể gây mù lòa do tổn thương mạch máu ở mắt.
Việc sử dụng thuốc huyết áp đúng liều và đều đặn sẽ làm ổn định huyết áp của bạn
Vì vậy, việc điều trị và kiểm soát huyết áp đúng cách là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe và phòng tránh các biến chứng nguy hiểm kể trên.
Tại sao người bệnh cần dùng thuốc huyết áp lâu dài?
Thuốc huyết áp giúp gì cho người bệnh?
Thuốc huyết áp được kê đơn nhằm giúp:
-
- Hạ huyết áp về mức an toàn, ngăn chặn tổn thương cơ quan.
- Giảm gánh nặng cho tim và mạch máu.
- Phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận.
- Duy trì huyết áp ổn định trong thời gian dài, hạn chế tiến triển của bệnh.
Có nhiều loại thuốc huyết áp được sử dụng, tùy vào nguyên nhân, mức độ bệnh và tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân như:
-
- Nhóm ức chế men chuyển (ACE inhibitors).
- Nhóm chẹn thụ thể angiotensin II (ARBs).
- Nhóm lợi tiểu.
- Nhóm chẹn kênh canxi.
- Nhóm chẹn beta (beta blockers).
Các loại thuốc này thường được dùng kết hợp để đạt hiệu quả tối ưu. Quan trọng nhất là phải dùng đều đặn và đúng theo hướng dẫn của bác sĩ.
Vì sao phải điều trị lâu dài?
Tăng huyết áp là bệnh mạn tính và không thể chữa khỏi hoàn toàn. Việc điều trị nhằm mục tiêu kiểm soát huyết áp ở mức ổn định chứ không phải điều trị dứt điểm. Vì vậy, người bệnh cần sử dụng thuốc huyết áp thường xuyên và lâu dài, thậm chí suốt đời.
Nhiều người bệnh sau một thời gian dùng thuốc thấy huyết áp ổn định, không còn triệu chứng liền chủ quan ngưng thuốc vì nghĩ đã khỏi bệnh. Đây là sai lầm nghiêm trọng, có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường.
Hậu quả của việc tự ý bỏ thuốc huyết áp
Huyết áp tăng vọt trở lại
Ngay khi ngưng thuốc, huyết áp có thể tăng trở lại đột ngột, vượt mức an toàn do cơ thể không còn sự hỗ trợ từ thuốc. Hiện tượng này gọi là “tăng huyết áp dội ngược”, rất nguy hiểm và có thể gây:
-
- Choáng váng, đau đầu dữ dội.
- Ngất xỉu, mất ý thức.
- Tăng nguy cơ đột quỵ hoặc nhồi máu cơ tim.
Tổn thương cơ quan không hồi phục
Việc ngưng thuốc đột ngột khiến huyết áp không được kiểm soát tốt, dẫn đến tổn thương liên tục cho các cơ quan như thận, tim, não. Những tổn thương này có thể không hồi phục, gây suy thận, suy tim, tai biến.
Gây lệch hướng điều trị
Việc ngưng thuốc và sau đó dùng lại không đúng cách khiến bác sĩ khó đánh giá được hiệu quả điều trị thực tế. Người bệnh cũng dễ phải tăng liều, phối hợp thêm thuốc mới, gây rối loạn phác đồ điều trị ban đầu.
Những lầm tưởng phổ biến về thuốc huyết áp
“Thấy huyết áp ổn định là đã khỏi bệnh”
Đây là suy nghĩ sai lầm phổ biến. Huyết áp ổn định là nhờ vào tác dụng của thuốc. Khi ngưng thuốc, huyết áp có thể tăng trở lại bất kỳ lúc nào.
“Dùng thuốc huyết áp nhiều sẽ bị hại gan, thận”
Nếu dùng đúng liều và đúng chỉ định, thuốc huyết áp không gây hại gan thận. Ngược lại, việc không kiểm soát huyết áp mới chính là nguyên nhân gây suy thận, suy tim.
“Uống thuốc lâu dài sẽ bị nhờn thuốc”
Không có khái niệm “nhờn thuốc” với thuốc huyết áp. Tuy nhiên, cơ thể có thể thay đổi theo thời gian, dẫn đến cần điều chỉnh liều hoặc loại thuốc, điều này phải do bác sĩ chuyên khoa quyết định.
Không có khái niệm nhờn thuốc với thuốc huyết áp
Cách sử dụng thuốc huyết áp an toàn và hiệu quả
Để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất và tránh các biến chứng nguy hiểm, người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
Dùng thuốc đúng theo chỉ định của bác sĩ
-
- Uống thuốc đúng liều, đúng giờ mỗi ngày.
- Không tự ý thay đổi liều hoặc ngưng thuốc dù thấy huyết áp bình thường.
- Báo cho bác sĩ biết nếu có tác dụng phụ bất thường để được điều chỉnh kịp thời.
Kết hợp theo dõi huyết áp tại nhà
-
- Trang bị máy đo huyết áp cá nhân.
- Đo huyết áp ít nhất 1 lần/ngày vào cùng khung giờ.
- Ghi chép kết quả để cung cấp cho bác sĩ trong các lần khám định kỳ.
Duy trì lối sống lành mạnh
-
- Ăn uống khoa học: Giảm muối, chất béo bão hòa, tăng rau xanh và trái cây.
- Tập thể dục đều đặn: Ít nhất 30 phút mỗi ngày.
- Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia.
- Giảm stress, ngủ đủ giấc.
Tái khám định kỳ
-
- Khám sức khỏe ít nhất mỗi 3–6 tháng để theo dõi diễn biến bệnh.
- Làm các xét nghiệm đánh giá chức năng gan, thận, tim nếu cần.
Khi nào cần điều chỉnh thuốc huyết áp?
Việc thay đổi thuốc hoặc liều thuốc huyết áp chỉ nên thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ, trong các trường hợp sau:
-
- Huyết áp vẫn cao dù đã uống thuốc đều.
- Xuất hiện tác dụng phụ như ho khan, chóng mặt, phù.
- Thay đổi tình trạng sức khỏe tổng quát (bệnh thận, bệnh gan, mang thai…).
Tuyệt đối không tự mua thuốc khác hoặc điều chỉnh liều lượng theo cảm tính, vì điều này rất dễ dẫn đến sai lầm nguy hiểm.
Tư vấn cho người thân – Chìa khóa để tránh hậu quả đáng tiếc
Nhiều trường hợp người bệnh ngưng thuốc không phải do bác sĩ mà do người thân xúi giục, hoặc nghe theo lời khuyên không chính thống trên mạng. Do đó:
-
- Người thân nên động viên, nhắc nhở người bệnh tuân thủ điều trị.
- Cùng tìm hiểu kiến thức y khoa chính thống về thuốc huyết áp.
- Tránh lan truyền thông tin sai lệch hoặc phản khoa học.
Tăng huyết áp là một bệnh lý nguy hiểm nhưng có thể kiểm soát hiệu quả nếu người bệnh tuân thủ điều trị và duy trì lối sống lành mạnh. Tuy nhiên, tự ý bỏ thuốc huyết áp là một quyết định sai lầm, có thể đẩy người bệnh vào tình trạng nguy hiểm đến tính mạng bất cứ lúc nào.
