1. Thành phần dinh dưỡng của hến sông
Hến sông, tên khoa học là Corbicula fluminea, thường được gọi là nghêu châu Á, là một sinh vật thủy sinh được chú ý không chỉ vì tác động sinh thái mà còn vì lợi ích dinh dưỡng của nó. Loài hai mảnh vỏ nước ngọt này là nguồn cung cấp nhiều chất dinh dưỡng khác nhau góp phần tăng cường sức khỏe tim và não, đặc biệt là axit béo omega-3, DHA (axit docosahexaenoic) và EPA (axit eicosapentaenoic).
Axit béo omega-3 là chất béo thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất được nên nguồn thực phẩm rất quan trọng. DHA và EPA là hai trong số những omega-3 quan trọng nhất đối với sức khỏe con người. DHA là thành phần cấu trúc chính của não, vỏ não, da và võng mạc, trong khi EPA được biết đến với đặc tính chống viêm và có lợi cho tim mạch.
Con hến sông chứa một lượng đáng kể DHA và EPA. Tiêu thụ thường xuyên những con nghêu này có thể góp phần cải thiện chức năng não, giảm nguy cơ mắc các bệnh thoái hóa thần kinh và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Những axit béo này giúp giảm mức chất béo trung tính, giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim và giảm tốc độ phát triển của mảng xơ vữa động mạch.
Ngoài axit béo omega-3, Corbicula fluminea còn chứa nhiều chất dinh dưỡng khác có lợi cho sức khỏe tim và não:
-
- Protein: Những con hến sông này là nguồn cung cấp protein chất lượng cao, rất cần thiết cho việc sửa chữa và phát triển các mô cơ thể cũng như sản xuất enzyme và hormone.
- Vitamin: Hến sông rất giàu vitamin như B12, rất quan trọng để duy trì các tế bào thần kinh khỏe mạnh và sản xuất DNA và RNA. Vitamin B12 cũng giúp ngăn ngừa bệnh thiếu máu hồng cầu khổng lồ có thể khiến con người mệt mỏi và suy nhược.
- Khoáng chất: Những con hến sông này cung cấp nhiều loại khoáng chất thiết yếu, bao gồm sắt, magie và kali. Sắt rất quan trọng để sản xuất huyết sắc tố, mang oxy trong máu. Magie hỗ trợ hàng trăm phản ứng sinh hóa trong cơ thể, bao gồm cả những phản ứng liên quan đến chức năng cơ và thần kinh, trong khi kali rất cần thiết để duy trì huyết áp và chức năng tim bình thường.
- Chất chống oxy hóa: con hến sông chứa chất chống oxy hóa như selen và kẽm. Selenium giúp bảo vệ tế bào khỏi bị hư hại và hỗ trợ chức năng miễn dịch, trong khi kẽm rất quan trọng cho quá trình tổng hợp DNA, chức năng miễn dịch và chữa lành vết thương.
Việc kết hợp hến sông vào chế độ ăn uống có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, đặc biệt là đối với tim và não. Hàm lượng phong phú của axit béo omega-3, DHA và EPA, cùng với protein chất lượng cao, các vitamin và khoáng chất thiết yếu, khiến nó trở thành một sự bổ sung có giá trị cho chế độ ăn uống cân bằng. Tiêu thụ thường xuyên những con nghêu này có thể giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, hỗ trợ chức năng nhận thức và góp phần mang lại sức khỏe tổng thể.
Hến sông với tên khoa học là Corbicula Fluminea, chứa nhiều dinh dưỡng cho sức khỏe con người
2. Tác dụng của hến sông đối với sức khỏe tim mạch
Axit béo omega-3 là chất béo thiết yếu mà cơ thể không thể tự sản xuất được mà phải được cung cấp thông qua chế độ ăn uống. Chúng được tìm thấy ở nồng độ cao trong một số loại cá, quả hạch, hạt và hiện nay, như nghiên cứu cho thấy, trong một số loại động vật có vỏ, bao gồm cả Corbicula fluminea – hến sông
-
- Giảm Triglyceride: Tác dụng của omega-3 giúp giảm mức Triglyceride trong máu, một loại chất béo có trong máu. Triglyceride tăng cao là một yếu tố nguy cơ gây bệnh tim.
- Đặc tính chống viêm: Viêm mãn tính là tác nhân chính gây ra sự phát triển của bệnh tim. Omega-3 giúp giảm sản xuất các chất gây viêm trong cơ thể.
- Cải thiện nhịp tim: Tác dụng của omega-3 có thể giúp duy trì nhịp tim đều đặn, giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim, đó là nhịp tim không đều có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng về tim.
- Điều hòa huyết áp: Tác dụng của omega-3 đã được chứng minh là làm giảm huyết áp, đây là yếu tố nguy cơ chính gây ra bệnh tim và đột quỵ.
Tác dụng của Omega-3 trong hến sông đối với Cholesterol:
-
- Giảm cholesterol LDL: Tác dụng của omega-3 trong Corbicula fluminea có thể giúp giảm mức cholesterol LDL. Tác dụng này có thể là do hàm lượng axit béo omega-3 phong phú, được biết là làm giảm mức LDL.
- Tăng cholesterol HDL: Corbicula fluminea cũng có thể giúp tăng mức cholesterol HDL, góp phần cải thiện sức khỏe tim mạch bằng cách hỗ trợ loại bỏ cholesterol dư thừa trong máu.
Trong nghiên cứu của Thomas Laurent và cộng sự công bố năm 2013 đã khảo sát tác động của chiết xuất hến sông (Corbicula fluminea) đối với quá trình chuyển hóa chất béo trung tính và cholesterol ở chuột. Kết quả cho thấy. Các hoạt chất trong hến sông giúp làm giảm đáng kể mức cholesterol trong máu, đồng thời có xu hướng làm giảm lượng Triglyceride, mặc dù tác dụng này ít rõ rệt hơn. Bên cạnh đó, các hoạt chất này còn giúp tăng cường bài tiết sterol (thành phần của cholesterol) trong phân hiệu quả hơn. Đồng thời, hến sông còn làm tăng sản xuất một số gen nhất định của gan (CYP7A1 và ABCG5) giúp phân hủy cholesterol và bài tiết nó ra khỏi cơ thể.
Hến sông được coi là lựa chọn tuyệt vời khi bạn muốn biết ăn gì bổ sung omega-3. Thomas Laurent khẳng định rằng các hoạt chất trong hến sông cải thiện thành phần mỡ trong gan và giảm mức cholesterol trong gan, đồng thời hứa hẹn trong việc cải thiện quá trình chuyển hóa lipid và có thể có lợi trong việc ngăn ngừa các rối loạn chuyển hóa liên quan đến chất béo và cholesterol.
Cơ chế mà Corbicula fluminea có thể làm giảm huyết áp:
-
- Giãn mạch: Axit béo omega-3 có trong Corbicula fluminea thúc đẩy sản xuất oxit nitric, một phân tử giúp thư giãn và làm giãn mạch máu, dẫn đến hạ huyết áp.
- Tác dụng chống viêm: Bằng cách giảm viêm, omega-3 giúp ngăn ngừa xơ cứng mạch máu, có thể góp phần gây tăng huyết áp.
- Giảm độ nhớt của máu: Omega-3 cũng có thể làm giảm độ nhớt của máu, giúp tim bơm máu dễ dàng hơn và do đó làm giảm huyết áp.
Corbicula fluminea, với hàm lượng axit béo omega-3 cao, hứa hẹn là một phương tiện tự nhiên để hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Khả năng làm giảm cholesterol LDL, tăng cholesterol HDL và giảm huyết áp khiến nó trở thành một sự bổ sung có giá trị cho chế độ ăn uống lành mạnh cho tim. Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về tác dụng của nó, nhưng bằng chứng hiện tại cho thấy rằng việc kết hợp hến sông vào chế độ ăn uống của một người có thể có lợi cho việc duy trì sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa bệnh tim.
Hến rất tốt cho sức khỏe tim mạch
3. Lợi ích của hến sông đối với sức khỏe não bộ
Một báo cáo của Parris M. Kidd và cộng sự công bố vào năm 2007 đã đánh giá lợi ích của axit béo omega-3, đặc biệt là axit docosahexaenoic (DHA) và axit eicosapentaenoic (EPA), những thành phần có trong hến sông đối với các chức năng não bộ. Những chất dinh dưỡng này rất cần thiết cho sự phát triển và chức năng của não, ảnh hưởng đến nhận thức, hành vi và tâm trạng.
Những nghiên cứu khác của Clemens von Schacky công bố năm 2021 và của Ibrahim M Dighriri công bố năm 2022 cũng đưa ra những kết luận chung với kết quả chính bao gồm:
Về phát triển não bộ:
-
- DHA rất quan trọng cho sự phát triển trí não, đặc biệt là trong ba tháng cuối của thai kỳ và hai năm đầu đời.
- Vai trò của EPA đối với sự phát triển trí não sớm
Lợi ích về nhận thức và hành vi:
-
- Việc bổ sung DHA và EPA đã được chứng minh là cải thiện các tình trạng như ADHD, chứng tự kỷ, chứng khó đọc, chứng khó đọc và tính hung hăng.
- Những axit béo này có liên quan đến hiệu suất nhận thức và điều chỉnh tâm trạng tốt hơn ở người lớn, bao gồm cả những người bị trầm cảm và rối loạn lưỡng cực.
Chức năng thị giác:
-
- DHA rất quan trọng cho sự phát triển của võng mạc và chức năng thị giác bình thường ở trẻ sơ sinh.
Nhiều thử nghiệm khác nhau chỉ ra rằng bổ sung DHA và EPA có thể cải thiện sự chú ý, hành vi và khả năng học tập ở trẻ bị rối loạn phát triển. Một nghiên cứu với 117 trẻ em cho thấy những cải thiện đáng kể về khả năng đọc, đánh vần và hành vi sau khi bổ sung omega-3/omega-6. Bổ sung omega-3 đã cho thấy kết quả đầy hứa hẹn trong việc kiểm soát các rối loạn tâm trạng như rối loạn trầm cảm nặng và rối loạn lưỡng cực.
DHA và EPA những thành phần có trong hến sông rất quan trọng đối với sức khỏe não bộ, tác động đến các chức năng nhận thức, hành vi và thị giác. Việc bổ sung chúng có thể hỗ trợ sức khỏe tâm thần trong các rối loạn phát triển và tâm trạng khác nhau.
Hến sông có lợi cho sự phát triển trí não
4. Cách sử dụng hến sông để tối ưu hóa lợi ích tim và não
Việc xác định liều lượng tối ưu của hến sông (Corbicula fluminea) để có lợi cho tim vào não đòi hỏi phải cân nhắc và tư vấn cẩn thận với chuyên gia dinh dưỡng. Tuy nhiên, có thể xem xét các hướng dẫn chung sau:
Tần suất và khối lượng
Kết hợp hến sông vào chế độ ăn uống của bạn 2-3 lần mỗi tuần. Mỗi khẩu phần nên có khoảng 100-150 gam hến nấu chín.
Phương pháp chế biến để duy trì dinh dưỡng
Để tối đa hóa lợi ích sức khỏe gan của hến sông trong khi vẫn bảo quản được hàm lượng dinh dưỡng của chúng, hãy làm theo các phương pháp chế biến và chuẩn bị sau:
-
- Lựa chọn: Chọn hến sông tươi, sống. Đảm bảo chúng có nguồn gốc từ các vùng nước sạch
- Làm sạch: Hến rửa sạch bằng cách ngâm trong nước lạnh vài giờ để loại bỏ cát và cặn bẩn. Chà vỏ để loại bỏ bụi bẩn bên ngoài.
Cách chế biến:
-
- Hấp: Hấp là một trong những phương pháp tốt nhất. Hấp chúng trong khoảng 5-7 phút cho đến khi vỏ mở ra. Loại bỏ những con hến không mở miệng trong khi nấu.
- Luộc: Luộc hến trong nước hoặc nước dùng khoảng 5 – 7 phút cho đến khi vỏ mở ra.
- Tránh nấu quá chín: Nấu quá chín có thể dẫn đến suy thoái chất dinh dưỡng. Chỉ nấu chúng cho đến khi vỏ mở ra và thịt chắc nhưng không bị nhão.
Ngoài ra, ăn gì bổ sung omega-3 ngoài hến sông? Kết hợp hến sông với các thực phẩm giàu dinh dưỡng khác có thể tăng cường tác dụng bảo vệ tim và não bộ:
-
- Các thực phẩm giàu Omega – 3: Cá hồi, cá thu, cá thu ngừ và các loại cá béo khác. Hạt chia, hạt lanh và các sản phẩm từ chúng như dầu hạt lanh. Các loại rau lá xanh như rau chân vịt, rau bina, rau mồng tơi. Các loại hạt như hạt óc chó, hạt điều, hạt hạnh nhân. Dầu olive, dầu cải và dầu hướng dương là những nguồn Omega-3 thực vật khác. Trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa.
- Rau giàu chất chống oxy hóa: Kết hợp hến với các loại rau lá xanh như rau bina, cải xoăn và bông cải xanh, có nhiều chất chống oxy hóa và hỗ trợ tăng cường sức khỏe tim mạch và não bộ.
- Chất béo lành mạnh: Bao gồm các nguồn chất béo lành mạnh như dầu ô liu, bơ và các loại hạt để tăng cường hấp thu các vitamin tan trong chất béo có trong hến.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Ăn hến với ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, quinoa hoặc lúa mạch để cung cấp thêm chất xơ và chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe tim và não.
- Các loại thảo mộc và gia vị: Sử dụng các loại thảo mộc và gia vị hỗ trợ gan như nghệ, tỏi, gừng và mùi tây trong các món hến của bạn để tăng cường đặc tính giải độc của chúng.
Hến sông, với những giá trị dinh dưỡng tuyệt vời, đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe tim mạch và cải thiện chức năng trí não. Những lợi ích từ hến sông không chỉ là lý thuyết mà đã được khẳng định qua nhiều nghiên cứu khoa học. Bằng cách đưa hến sông vào bữa ăn hàng ngày, chúng ta có thể tận dụng tối đa những ưu điểm của siêu thực phẩm này, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và sức khỏe toàn diện.